Met mijn handen diep in mijn zakken sta ik op de bus te wachten. Weer werp ik mijn blik op het bustijdenbordje. Bij de aankomsttijd van mijn bus staat er nu ‘oponthoud’. Onbewust begin ik te glimlachen, want mijn gedachten dwalen direct af naar Het kleine heelal van Annejan Mieras. Door dit jeugdboek kreeg het woord oponthoud voor mij een compleet nieuwe betekenis.
Door Denise Hoek
De tienjarige Raaf is geschorst van school. Nu brengt ze haar dagen door op de camping waar zij, haar moeder en Zoef de schildpad tijdelijk in een krakkemikkige oude caravan wonen wegens lekkage thuis. Waar haar vader is, weet Raaf niet. ‘Hij heeft oponthoud,’ antwoordt haar moeder steeds. Raaf snapt er helemaal niks van. Het ene moment hadden haar vader en moeder ruzie, het volgende moment is hij vertrokken. Dat probeerde Raaf nog te voorkomen door zijn zwarte koffertje in Zoefs bak te verstoppen. Het werkte alleen niet.
Op de camping ontmoet Raaf het jongetje Nicolaas, dat steeds in het mysterieuze bos achter de caravan verdwijnt. Op een dag gaat Raaf hem achterna, want verder is er toch niks te doen op de camping in de herfst.
Wat ik zo leuk vond aan dit boek is dat ik weer helemaal in mijn jeugd gezogen werd. Door de beeldende manier van schrijven zag ik de caravan helemaal voor mij en kreeg ik zelfs zin in ‘Zomerboterhammen met appelmoes’. Kattenkwaad en brutaliteit waren goed in het verhaal vermengd. Ik zie jonge lezers al helemaal voor mij, hand geschokt voor de mond om de ondeugendheid van Raaf als ze weer een snoepje jat. Om zo’n boek had ik vroeger echt flink gelachen, omdat Raaf echt overal de grens opzoekt. Zo zegt Nicolaas bijvoorbeeld een paar keer ‘bullshit’, al twijfelde ik of dat wel helemaal bij zijn personage paste, aangezien hij verder alleen Nederlandse woorden gebruikt. Het kwam voor mij een beetje uit de lucht vallen.
Aan het eind van het boek zat ik op het puntje van mijn stoel, want het werd toch nog even spannend. Op de laatste pagina’s vroeg ik mij echt af hoe de schrijfster dit verhaal ging afronden, aangezien er voor mij nog veel vragen waren. Dit wist Mieras toch voor elkaar te krijgen, en schreef hierbij geen happy end, maar een realistische. Niet alles komt zomaar goed, ook al worden de vragen beantwoord.
Mieras brengt meerdere zware onderwerpen aan het licht, zonder ze direct te beschrijven. Het hele boek door blijft Raafs moeder herhalen dat haar vader ‘oponthoud met de sleepwagen’ heeft. Door dat soort verhullende termen te gebruiken, weet je dat Raafs vader een tijd weg is, ook al wordt dat niet benoemd.
Kortom: Het kleine heelal van Annejan Mieras is een realistisch jeugdboek dat thema’s als problemen thuis op een mooie manier voor kinderen begrijpelijk maakt. Met hier en daar wat humor en spanning, waardoor het niet te zwaar wordt. Een jeugdboek waar kinderen later nog aan terugdenken.
Annejan Mieras, Het kleine heelal, Uitgeverij Lemniscaat, 205 pagina’s (€ 14,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
