Een extra vakantie terwijl school al is begonnen, zal voor de meeste scholieren als een droom klinken. Maar wat als er geen telefoonbereik is op het eiland waar je vakantie wilde vieren? En wat als je daar ook nog eens komt vast te zitten?
Door Selma Oueddan
Dat gebeurt Dawn, die op bezoek gaat bij haar oma, die haar bek ken heeft gebroken. Oma Verweg, zoals ze wordt genoemd, woont op een eiland ver in het noorden, dat alleen met een veerboot bereikbaar is. Dawn heeft haar oma nog nooit ontmoet en kan zich al helemaal voorstellen hoe die oma haar warme chocolademelk met slagroom zal geven en haar zal leren breien. De werkelijkheid blijkt weerbarstiger: oma Verweg zit helemaal niet op de komst van de familie Atladóttir te wachten. Daarnaast is de veerboot waarmee ze naar het eiland zijn gekomen, voor het komende halfjaar de allerlaatste boot die bij het eiland aanmeert. Ze zullen dus in moeten trekken in de enige flat die er op het eiland te vinden is.
De flat aan het einde van de wereld, geschreven door de IJslandse Arndís Pórarinsdóttir en Hulda Sigrún Bjarnadóttir, wordt vanuit Dawns perspectief verteld. Zij struikelt vaak over hoe anders het leven wordt aangepakt op het eiland. Zo vraagt ze Krummi, een van de weinige andere kinderen daar, het volgende over elektriciteit: ‘“Denken jullie veel na over elektriciteit?” vroeg ik. “Je moet er natuurlijk wel iets voor over hebben,” zei Krummi vrolijk. “(…) Er zijn zonnepanelen op het dak, maar in de winter is er erg weinig zon. (…) Het maakt niet zo veel uit. We hebben niet veel elektriciteit nodig en de Energiecentrale levert wat we nodig hebben.”’
Dat dingen anders gedaan worden, betekent echter niet dat dat altijd slechter is. Zo heeft oma Verweg een mooi antwoord wanneer Dawn aangeeft verbaasd te zijn dat een boek dat cadeau is gedaan, later weer terug naar de bibliotheek gebracht moet worden: ‘“We geven geen papier weg, kind,” bromde oma […]. “We geven een verhaal. En het verhaal gaat niet bij je weg, ook al breng je het boek weer terug.”’ Pórarinsdóttir en Bjarnadóttir stellen op die manier de consumptiemaatschappij aan de kaak, maar ook de geslotenheid van het eiland. Zo doen de eilandbewoners in eerste instantie erg neerbuigend tegen de familie Atladóttir, omdat ze nieuwkomers zijn. Dat maakt het des te mooier om te lezen hoe beiden gedurende het verhaal naar elkaar toe groeien.
Al met al is De flat aan het einde van de wereld een goedgeschreven jeugdroman die onze huidige manier van leven een kritische, maar ook hartverwarmende spiegel voor houdt. Geleend of gekocht, het is zeker een verhaal dat niet bij je weg zal gaan na het lezen.
Arndís Pórarinsdóttir en Hulda Sigrún Bjarnadóttir, De flat aan het einde van de wereld, vertaling: Willemien Werkman, Uitgeverij Volt, 317 pagina’s (€ 16,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
