Dertien jaar na de plotselinge verdwijning van hun moeder brengen Manon, Philip en Ruud en hun verwarde, aan geheugenverlies lijdende vader de herfstvakantie door in de Achterhoek. Het plan is om te inventariseren wat er moet gebeuren met het verwaarloosde familiebezit, een zomerhuis in de buurt van de Leemputten bij Groenlo. De plek roept bij alle gezinsleden herinneringen op, maar wat is er in werkelijkheid precies gebeurd?
Door Istvan Kops
Nicolet Steemers debuteerde in 2006 met Het hart en de moordkuil en schreef sindsdien meerdere spannende romans. De afgelopen jaren maakte ze vooral audioboeken voor Storytel, maar na een pauze van zeven jaar verschijnt er weer een nieuw fysiek boek van haar hand.
Hoe ben je op het verhaal van Wat niet deert gekomen?
‘Ik wilde al lang een verhaal schrijven over een familie waarin de ervaringen van de kinderen heel erg uiteenlopen. Ik heb het altijd intrigerend gevonden dat mensen die in eenzelfde gezin zijn opgegroeid hun jeugd heel anders hebben ervaren en ik vroeg me af waarom dat zo is. Ik heb zelf twee broers en wat me opvalt is dat we ieder onze jeugd heel anders hebben beleefd. Verder vind ik “schuld” en “verantwoordelijkheidsgevoel” interessante thema’s, die komen ook aan bod in het boek. Als ik schrijf vind ik het fijn als er iets op het spel staat voor de personages in het boek. Je leert mensen pas echt kennen als ze op de proef worden gesteld. Mensen gedragen zich anders als er een zwaar geheim is dat op hen drukt. Al die ingrediënten heb ik in een hogedrukpan willen gooien om te zien wat het resultaat zou zijn.’
Wat trekt jou als schrijver om over familiegeheimen te schrijven?
‘Ik vind het vooral interessant om mensen niet zwart-wit te laten zijn. Je moet je als lezer met de personages kunnen identificeren en je afvragen wat je zelf in een bepaald geval zou doen. Voor mij is psychologische spanning tussen personen die op een bepaalde manier gerelateerd zijn aan elkaar belangrijker dan de gebruikelijke spanning in een thriller waarbij sprake is van een typische “bad guy”. Er staat dan ook bewust geen “thriller” als genreaanduiding op het boek. Ik krijg regelmatig mails van lezers die zeggen dat ze mijn boeken niet zo heel spannend hebben gevonden, omdat ze al vrij snel doorhadden hoe de vork in de steel zit, maar daar is het mij als schrijver ook niet om te doen. Ik wil de lezer veel meer benieuwd maken naar hoe een personage met een bepaald probleem omgaat. Van tevoren weet ik meestal wel waar ik naartoe wil schrijven, maar het gaat vooral om de weg erheen. Schrijven is voor mij daarom ook een gedachte-experiment.’
Het verhaal wordt vanuit diverse perspectieven door de verschillende familieleden verteld. Vanwaar die keuze?
‘Ik wilde dat het geheim van de verdwenen moeder onthuld zou worden door de diverse personages. Als ik alleen één personage aan het woord had gelaten, dan had het een te eenzijdig beeld gegeven van wat er in het verleden is gebeurd. Daarnaast wilde ik niet dat het verhaal zou worden beschreven vanuit één personage dat constant met een schuldgevoel rondliep over wat zich in het verleden heeft afgespeeld, want dat zou het verhaal veel te zwaar hebben gemaakt. Je kunt door meerdere mensen aan het woord te laten ook meerdere facetten belichten van de verdwenen moeder en dat levert ook weer een interessante dynamiek en spanning tussen de verschillende familieleden op. Zo kon Ruud ontzettend goed met zijn moeder opschieten, terwijl zij Philip volledig opzadelde met de opvoeding van zijn zusje Manon.’
Hoe zorg je voor spanning in een verhaal als het nog helemaal niet duidelijk is of er sprake is van een misdrijf?
‘Bij het schrijven van een spannend verhaal wil ik dat de lezer meteen in het verhaal getrokken wordt. Voor mij heeft dat vooral te maken met psychologische spanning en niet met een spanning waarbij je van de ene naar de andere cliffhanger gaat. Ik zie Wat niet deert dan ook eerder als een spannende roman dan als een thriller. Ik vind het wat dat betreft jammer dat Nederland zo aan genres hecht. De zogeheten NUR-code bepaalt waar je komt te liggen in de boekhandel en door die code komen mijn boeken in de kasten met spanning te staan. Tim Krabbé heeft ooit de Gouden Strop gewonnen, hoewel hij altijd heeft aangegeven dat hij zichzelf niet als een misdaadauteur zag. Zijn boeken moeten het van de psychologische spanning hebben, maar hij was zelf altijd erg wars van hokjesdenken. Het liefste zie ik dat de indeling in genres verdwijnt en dat er alleen onderscheid wordt gemaakt tussen fictie en non-fictie.’
Nicolet Steemers, Wat niet deert, Uitgeverij Volt, 272 pagina’s (€ 21,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
