Door Judith van den Berg
Thijssen heeft al eerder twee verhalenbundels en een non-fictieboek gepubliceerd, maar op zijn debuutroman heeft de schrijver wel tien jaar gezwoegd en het resultaat mag er zijn. Al die tijd had het manuscript de werktitel Broederliefde, maar slechts een paar weken voor publicatie ging een ander er met de titel vandoor. Na de opties Het gele huis en Broeders verscheen het boek als Broeder en uiteindelijk dekt die titel het beste de lading, want in feite leren we maar één broer goed kennen. Mysterieuze verdwijningen doen het altijd goed in de Nederlandse literatuur, dus ook hier ziet de hoofdpersoon Bastiaan zijn broer Boudewijn in het niets verdwijnen. Als de geheimzinnige Vieri voor zijn deur staat met de melding dat hij denkt te weten waar Boudewijn is, pakt Bastiaan zijn jas en reist met hem af naar het fictieve, naargeestige land Ingen, waar niemand te vertrouwen is. Ondertussen worden de hoofdstukken afgewisseld met flashbacks naar het verleden van de twee jongens, waarin de dikke, slome Bastiaan vooral in de ban is van eten en zijn ontluikende seksualiteit en Boudewijn bezeten lijkt te zijn van magische rituelen met een bokkenschedel. Het wonderlijke verhaal roept onnoemelijk veel vragen op die gaandeweg onthuld worden door onverwachte wendingen en ontdekkingen van de hoofdpersonen. De lezer wordt voortdurend op het verkeerde been gezet, want de werkelijkheid wordt hier beschreven vanuit een koortsachtige droomtoestand. Dat de hoofdpersoon misselijkmakend veel eet, draagt zeker bij aan de benauwde sfeer. Langzaam maar zeker wordt het ons duidelijk waar het hier om draait en mede door het vlotte taalgebruik willen we niets liever dan verder lezen. De zinderende climax is misschien wat teleurstellend, want hoewel alle verhaallijnen bij elkaar komen, blijven er nog veel vragen openstaan. De beste boeken hebben echter een open eind. Hier hebben we misschien niet te maken met een staaltje hoogstaande literatuur, maar wel met een bijzonder boek dat motieven als Dracula, Vals licht, Griekse mythen en modern tienerleed op ingenieuze wijze weet te combineren.
Jeroen Thijssen, Broeder, Nieuw Amsterdam Uitgevers, ISBN 978 90 468 0331 8 (€ 17,50)
