Hij staat bekend als de frontman van Rammstein, de Duitse band met zijn bonkende Tanzmetal. Maar Till Lindemann gebruikt zijn doordringende basstem niet alleen voor de creaties van Rammstein. Ook binnen de dichtkunst is een lindemanniaans geluid te horen.
In stillen Nächten, naar het Nederlands vertaald als In stille nachten, is Lindemanns tweede dichtbundel. En eigenlijk klinken de verzen van het boegbeeld van Rammstein exact zoals zijn Lieder: hard, grof en rauw. Daarbij lijkt Lindemann vooral de voorkeur te geven aan vieze en seksistische thema’s, waardoor de poep, pies en pikken en tieten je voortdurend om de oren vliegen. Gelukkig is er in In stille nachten ook – helaas minimale – ruimte ingeruimd voor de meer gevoelige kant van Lindemann. Heel af en toe en meestal maar voor heel even stelt hij zich kwetsbaar op, wat een zeldzaam maar interessant kijkje in het gevoelsleven van de zanger geeft. Zo weet het gedicht over Lindemanns onlangs overleden vader veel meer te raken dan de dichtstukken met het vulgaire taalgebruik dat voor Lindemann zo kenmerkend is. Ineens lijkt de grofgebekte Duitser ook een zachte kant te hebben die erg innemend is.
Al in het voorwoord verkondigt de uitgever dat Lindemanns teksten veelal vormfouten bevatten die er expres niet uitgehaald zijn. Hoewel er inderdaad tal van imperfecties te ontdekken zijn in de rijmschema’s en ritmes, storen deze niet tijdens het lezen. Wellicht is dit zo omdat Lindemanns gedichten een eenvoudige opbouw hebben, nooit te lang zijn en daardoor prettig lezen. De originele Duitse versie heeft echter wel een streepje voor op de Nederlandse vertaling. Vertaler Ilja Leonard Pfeijffer heeft er – waarschijnlijk omwille van het rijm – hier en daar wat inhoudelijke zaken bij verzonnen of juist weggelaten:
| Unter deine Brust gerochen Und suchte viele Stunden Bin ganz in dich hineingekrochen Ich hab kein Herz gefunden |
Ik heb onder je borst geroken Ik heb je briefgeheim geschonden Ik heb je ribben opengebroken Nochtans heb ik geen hart gevonden |
Uit: Kein Herz/Geen Hart
| Ein Schuss Getroffen Ist die Wahl Jetzt liegt das Hirn Wie eine Blume Vor der Stirn |
Een schot Getroffen Is de maatregel De raad van bestuur Is uiteengespat Tegen de muur |
Uit: Entscheidung/Maatregelen treffen
Anders dan in zijn dichtdebuut Messer uit 2005 gaan de poëtische brouwsels van de Duitse zanger in In stille nachten vergezeld van vunzig ogende tekeningen in plaats van foto’s. Lindemanns goede vriend en kunstenaar Matthias Matthies verzorgde de zwart-witte illustraties van deze bundel. Op Matthies’ plaatjes zijn mannen en vrouwen met zeer aanwezige grote genitaliën te zien. Enerzijds past dit bij de soms merkwaardige gedichten van Lindemann, maar anderzijds hebben de afbeeldingen nauwelijks iets te maken met de inhoudelijke strekking van de poëzie.
In stille nachten is op zich divers wat betreft de onderwerpen, die van duistere gedachten tot diepgewortelde angsten en liefde reiken. Echter laat de dichtbundel uiteindelijk een schunnige smaak achter. Lindemann heeft het duidelijk in zich om mooi te dichten, maar lijkt toch liever te provoceren met vieze versjes.
Boekgegevens
Till Lindemann, In stille nachten, vertaling: Ilja Leonard Pfeijffer, Lebowski Publishers, ISBN 978 90 488 2085 6 (€17,50)
