Tomias Keno is singer-songwriter en scenarist. Met Astronaut schreef hij zijn debuutroman. Naast het boek is er een podcast en muziekalbum met ‘twaalf atmosferische popsongs’ verschenen. Het klinkt als een gigantisch project en moet dus wel een geweldige roman opleveren. Of toch niet?
Door Hugo Jager
Een vreemdeling die op zoek is naar een thuis. Dat uitgangspunt is genoeg voor een waanzinnig goed verhaal. Ik denk bijvoorbeeld aan Het verslag van Brodeck van Philippe Claudel, waar de vreemdeling Anderer heet, in een klein dorp komt wonen en niet bepaald op een warm onthaal kan rekenen. De film Borgman van Alex van Warmerdam is een ander voorbeeld. Daarin slaat een villabewoner een man met woeste baard in elkaar. De volgende dag laat de vrouw des huizes hem toch binnen. Als kijker weet je: hier staat iets te gebeuren.
In het project Astronaut stelt Keno een man centraal die in plaats van te praten gedetailleerde planeten en hemellichamen tekent. De prijswinnende podcast heeft een journalistieke inslag: langzaam wordt er iets meer bekend van de vreemdeling. In de roman doet Tomias Keno een poging het verhaal een meer literaire lading te geven. Aan het begin ziet de wat labiele Angela een vreemdeling op haar oprit staan. Ze stapt op hem af met een schep. ‘Angela gilt en in een reflex haalt ze uit. Met een meedogenloze klap slaat ze hem tegen zijn hoofd. Het klinkt alsof ze een pompoen raakt.’ Daarmee is de toon gelijk gezet. De manier waarop Keno zijn lezers daarna op het verkeerde been zet, beviel me nog wel. Eerst merkt Angela dat de man geen hartslag meer heeft en dus dood moet zijn, vervolgens zit hij aan de keukentafel te tekenen. De ongenode gast blijft zwijgen en Angela tast in het duister over zijn herkomst. Als haar geadopteerde zoon Rocko hem ziet schetsen, geeft hij hem de bijnaam Astronaut. Ze denken dat hij misschien afkomstig is van het plaatselijke asielzoekerscentrum.
Fantasierijk is de roman zeker. De schrijfstijl van de auteur is levendig en de dialogen zijn vlot. Ik zie potentie, hoewel hij nog een eigen stem moet ontwikkelen. In zijn enthousiasme laat hij helaas wel het plot ontsporen. Keno’s motto lijkt namelijk: er moet iets gebeuren. De ene opmerkelijke wending is nog maar net begonnen, of de volgende vangt aan. Omdat de Astronaut heeft gezien waar Rocko zijn cocaïne verbergt, bindt hij de Astronaut vast aan een stoel en twijfelt zijn steeds zieker wordende moeder of ze hem zal vrijlaten. Rocko heeft een ander plan en rijdt met hem naar the middle of nowhere. Hij wil hem voor het blok zetten. Dat lukt alleen niet, omdat hij de auto per ongeluk in het meer laat verdwijnen. Gebeurtenissen buitelen in Astronaut dus over elkaar heen. Met een uitgekristalliseerde verhaallijn had het boek aan kracht gewonnen. Dan was er zelfs nog wat ruimte voor het mysterie van de vreemdeling. Nu vraag ik me vooral af wat ik eigenlijk heb gelezen.
Tomias Keno, Astronaut, Uitgeverij Signatuur, 261 pagina’s (€ 21,99)
