Als jij ook een veellezer bent, ken je het vast wel: is het ene boek uit, dan ga je bijna direct door naar het volgende of misschien lees je er wel meerdere tegelijk. Maar word je dan wel helemaal meegenomen in het verhaal? Wanneer was de laatste keer dat je een boek niet weg kon leggen en je voor een paar dagen in die wereld leefde? Verhalen spelen zich af in onze geest, maar een echte ervaring bevat ook elementen zoals geur, geluid en smaak. Daarom geef ik in deze rubriek een aantal tips om je helemaal onder te dompelen in een fictieve wereld. Deze keer: De zee, de zee alleen van Tineke Hendriks.
Door Myrthe Kries
Waar gaat het verhaal over? De Noorse Betzy Akersloot-Berg vertrekt in 1875 richting Lapland en gaat een leven van reizen en schilderen tegemoet. Haar ouders hebben geen geld voor een kunstopleiding en daarom ontwikkelt ze haar talent op eigen kracht. Ze reist van München naar Den Haag, Parijs en nog vele andere plekken. Zo gaat ze haar eigen gang, totdat ze trouwt met de Nederlandse Gooswinus Akersloot. Ze gaan op Vlieland wonen, waar haar atelier uitkijkt op de Zuiderzee.
Van schilderijen tot opera
Dit boek is gebaseerd op iemands leven en speelt zich deels af in Nederland. Degenen die op Vlieland wonen, hebben geluk! In totaal heeft Betzy zo’n driehonderd schilderijen gemaakt en in Tromps Huys kun je daar een deel van bezichtigen. In 2022 is het 100 jaar geleden dat Betzy stierf en daarom is er een speciale tentoonstelling te bekijken. Natuurlijk kun je op internet ook inspiratie opdoen van haar schilderijen.
Wanneer Betzy en haar man praten over dat Betzy een tijdje gaat reizen, begint ze La donna è mobile te zingen. Dit is de canzone van het begin van de derde akte van Giuseppe Verdi’s opera Rigoletto. Wanneer je ernaar luistert, komt de melodie je waarschijnlijk bekend voor. Een andere bekende naam die in het boek voorkomt is de Noor Henrik Ibsen. Wellicht ken je hem van Het poppenhuis. Dit toneelstuk gaat over vrouwenemancipatie en kun je ook in boekvorm lezen. Betzy zag dit toneelstuk toen het nog maar net uitkwam en was er zeer enthousiast over.
Strand of stad?
Betzy is vaak te vinden in Nederland. Er zijn daardoor een aantal plekken waar je als lezer naartoe kan gaan om haar sporen te volgen. Zo stapt ze op het Prins Hendrikplein in een rijtuig om naar het Kurhaus in Scheveningen te gaan. Wie graag een dagje weg wil, kan naar Kijkduin. Even uitwaaien op het strand en naar de zee kijken, zoals Betzy deed.
In 1887 ging ze naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Toen was het splinternieuw. Een schilder vertelde haar dat ze de Collectie Six moest bekijken en dat die collectie zou bepalen of ze smaak had. In het museum ziet ze ook schilderijen van nu bekende schilders: Jan Steen, Frans Hals en Rembrandt. Die laatste had de Amsterdamse burgemeester Jan Six geschilderd. In het Mauritshuis bestudeerde ze de luchten van Ruysdael en Vermeers Gezicht op Delft.
In 1898 gingen Betzy en haar man langs de Grand Bazar Royal in Den Haag. Het was een van de eerste warenhuizen in Nederland. Men had nog nooit zo veelzijdige producten gezien.
Al snel hierna is Betzy op Vlieland te vinden. De Vliehors is een strand van ongeveer 24 kilometer en het Vuurboetsduin is een duin van 45 meter hoog. Het is de op een na hoogste duin van Nederland en het hoogste punt van Friesland. De vuurtoren van Vlieland staat op het topje ervan.
Vis, vis en nog eens vis
Betzy is geboren in Noorwegen, waardoor er een aantal gerechten in het boek voorkomen die van Noorse afkomst zijn. De eerste is Pepperkaker, een Noorweegse peperkoek. Betzy maakt dit met kerst.
Een drankje dat wordt genoemd is aquavit. Dit is een sterke drank uit Scandinavië, wat goed past bij de smaak van haring, gerookte vis en krab. Even later wordt Skrei med smørsaus gegeten: kabeljouw met wortels en botersaus. Een paar andere Noorse gerechten die voorbij komen, zijn: Stokvis (Tørrfisk), ingelegde zalm (syltet laks) en zure haring (syrsild). Als je van vis houdt, ben je met dit boek aan het juiste adres.
Met deze weetjes en tips kom je vast in de wereld van De zee, de zee alleen. Veel leesplezier!
Tineke Hendriks, De zee, de zee alleen. Roman over Betzy Akersloot-Berg, Uitgeverij Orlando, 288 pagina’s (€ 23,99)
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
