Journalist Liselotte Idema heeft al heel wat van de wereld gezien en vertelt daar graag over. Een wereldreis van een half jaar heeft ertoe geleid dat ze haar debuutroman Waar ik liever niet kom heeft geschreven, waarin de hoofdpersoon, Caroline, gaat backpacken door Azië.
Door Renske Immink
‘Voor ik op wereldreis ging was ik mijn liefde voor heel veel dingen kwijt, ook mijn liefde voor schrijven en dat vond ik heel erg,’ vertelt Idema. ‘Toen ik op een bootje zat in Sumatra dacht ik ineens: “Ja, ik weet wat ik wil. Ik wil gewoon weer schrijven, want daar word ik het meest blij van.” Na de reis ben ik in contact gekomen met Uitgeverij Vrijdag en ben ik begonnen met het schrijven van Waar ik liever niet kom.’ Om zich meer te kunnen wijden aan het schrijven gaf Idema haar baan op en leefde ze een jaar zonder vast inkomen. De lockdown zorgde voor nog meer schrijftijd. ‘Nu het boek er is, voelt het heel onwennig, helemaal zo in coronatijd. Er was bijvoorbeeld geen boekpresentatie. Wat wel fijn voelt, is dat al mijn dierbaren nu ook weten waar ik al jaren mee bezig ben geweest, maar ook dat ze mij en wat ik belangrijk vind terugzien in het boek.’
Tastbaar
Het boek speelt zich grotendeels af op reis. ‘Heel veel zien van de wereld is echt iets van mijn generatie. Mijn moeder heeft bijvoorbeeld heel weinig van de wereld gezien. Ondanks dat ik haar altijd wel foto’s kon laten zien van de plekken waar ik was geweest en probeerde om er wat over te vertellen, had ik nooit het idee dat ik haar echt mee kon nemen. Zij heeft mijn boek als eerste gelezen en zei datgene wat ik hoopte te bereiken, namelijk dat die wereld voor haar tastbaarder werd en dat ze het gevoel had dat ze meer begreep hoe het is om op een andere plek te zijn en om in je eentje te reizen. Ik vond het altijd best wel lastig dat ik dat niet met haar kon delen, omdat zij geen idee had van waar ik mee bezig was als ik in mijn eentje ergens aan de andere kant van de wereld zat. Ik hoopte heel erg dat dit ons meer zou verbinden. Het was een groot compliment te horen dat dat inderdaad gelukt was.’
Instagram-tours
Caroline maakt tijdens haar reis steeds minder gebruik van Instagram en begint zich er zelfs aan te ergeren hoe belangrijk het voor de meeste mensen is. Idema zelf ondervond ook de grote rol van Instagram. ‘Ik kwam er op een gegeven moment achter dat mensen niet eens meer vroegen: “Wat is je telefoonnummer?”, maar: “Hoe vind ik je op Instagram?”. Als ik aan ze vroeg of ze iets leuks gedaan hadden en waar ze waren geweest, pakten ze hun telefoon en lieten ze alle foto’s zien die ze hadden gemaakt.’
Caroline komt op meerdere plekken. Overal hangt een andere sfeer en een andere geur. Juist datgene wat je niet ervaart door naar een foto te kijken, wordt in ruime mate beschreven. ‘Het begon mij heel erg tegen te staan dat mensen niet meer op reis gingen om verbonden te zijn en avontuur te vinden, maar dat ze van tevoren al precies hadden bedacht waar ze zouden staan en hoe ze dan een foto zouden maken,’ legt de schrijfster uit. ‘Je hebt op Bali bijvoorbeeld Instagram-tours, daar doen honderden mensen aan mee. Dan ga je langs alle plekken waar veel foto’s worden gemaakt en ga je dus allemaal precies dezelfde foto maken. Ik begrijp dat niet. Ik ben niet tegen het gebruik van sociale media zoals Instagram, maar ik zou wel willen dat mensen zich er iets bewuster van worden dat je veel meer met je zintuigen kunt ervaren dan via je scherm. Je kunt er ook écht bij zijn.’
Het hoofdpersonage verwijdert haar Instagram-account, net als Idema zelf gedaan heeft. ‘Drie jaar geleden ben ik er mee gestopt. Ik dacht, ik wil dit niet meer. Ik wil niet bezig zijn met wat andere mensen vinden van een moment dat volgens mij heel erg leuk was en ik wil ook niet bezig zijn met of ik wel goed op de foto sta en of het licht wel goed is. Ik was klaar met doen wat iedereen doet en andere mensen laten bepalen wat de waarde is van onder andere mijn vakantie, dus ben ik er helemaal mee gestopt. Daar heb ik nog geen spijt van gehad. Nu leef ik al een paar jaar zonder en ik vind het echt heerlijk. Ik kan het iedereen aanraden.’
Liselotte Idema, Waar ik liever niet kom, Uitgeverij Vrijdag, 312 pagina’s (€ 22,50)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2021.
Interesse? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
