Boekenkrant-uitgever Jan Louwers werd tien jaar geleden al eens gevraagd om een budget te zoeken voor het vertalen van Joseph und seine Brüder van Thomas Mann. Het was een langgekoesterde wens van Joos Kat van uit- geverij Wereldbibliotheek om het werk van deze Duitse auteur in het Nederlands uit te geven, maar helaas ging het project toen niet door. De Boekenkrant is blij dat het nu alsnog gelukt is en legt uit waarom deze vertaling zo belangrijk is.
Thomas Mann (1875– 1955) was een van de grootste Duitse schrijvers uit de twintigste eeuw. Al in 1929 ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur, maar toen moest Jozef en zijn broers nog verschijnen. Het idee voor dit project kreeg hij na het lezen van een andere grote Duitse schrijver, Goethe, die het volgende opmerkte over het Bijbelse verhaal van Jozef: ‘Dit natuurlijke verhaal is allercharmantst: alleen is het te kort, en je komt in de verleiding het in alle details uit te werken.’ Mann besloot in 1926 een poging te wagen, en werkte zo’n vijftien jaar lang aan zijn meesterwerk. Het resultaat was een meer dan duizend pagina’s tellend epos, dat tussen 1933 en 1943 in delen verscheen. Tijdens het schrijven bestudeerde Mann vele documenten en reisde hij af naar Palestina en Egypte om de cultuur en het landschap in zich op te nemen. In zijn bibliotheek is zelfs een speciale afdeling te vinden die geheel gewijd is aan het verhaal van Jozef en zijn broers.
Dat het resultaat zo indrukwekkend is, is dan ook geen verrassing. Mann transformeerde het simpele Bijbelverhaal over Jozef die door zijn jaloerse broers als slaaf wordt verkocht tot een grootse roman vol psychologische diepgang die op geloofwaardige wijze het leven in het oude Egypte en Palestina beschrijft. Bovendien bevat het werk een opmerkelijk humanistische kijk op het leven voor een boek dat in nazi-Duitsland werd geschreven. Met dit verhaal uit de joods-christelijke Bijbeltraditie wilde Mann een tegenwicht bieden aan de totalitaire mythologie waarmee de nazi’s hun mensbeeld van Übermensch en Untermensch legitimeerden. Jozef en zijn broers is in alle wereldtalen vertaald, maar een Nederlandse versie was er nog niet. Tot nu, en daar mogen we erg trots op zijn.
Boekgegevens
Thomas Mann, Jozef en zijn broers, vertaling: Thijs Pollmann, Uitgeverij Wereldbibliotheek, IsBN 978 90 284 2400 5 (€ 125,00)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2014.
