De Italiaanse Michele, kortweg Mike, groeit op in Tripoli en gaat een glansrijke toekomst tegemoet. Hij is onafscheidelijk van zijn vrienden Ahmed, Nico en Karim, is voorbestemd voor zijn knappe buurmeisje, en zijn vaders invloedrijke positie zorgt ervoor dat hij praktisch onschendbaar is.
Mikes simpele leven is echter afgelopen als kort na elkaar zowel Nadia – het zusje van Ahmed en Karim – als zijn moeder dood worden aangetroffen. Bovendien heeft Kadhafi met een staatsgreep de macht overgenomen, wat de verhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Libië op scherp zet. Dit heeft ook zijn weerslag op de vier vrienden. Wanneer Kadhafi het bevel geeft dat alle Italianen het land moeten verlaten, vertrekken Mike en Nico naar het land van hun voorouders, terwijl Ahmed en Karim achterblijven. Hun vriendschap is voorgoed voorbij.
In dit eerste deel is Costantini vooral bezig de personages en het Libië van de jaren zestig tot leven te brengen. Hij slaagt erin om de complexiteit van de diverse karakters weer te geven en maakt hun onderlinge relatie op subtiele wijze voelbaar. In het tweede deel blijf je alleen achter met Mike, die uit angst voor herinneringen uit het verleden alle banden met zijn oude leven heeft verbroken. Er zijn twaalf jaar verstreken na zijn vlucht uit Libië en hij is nu politie-inspecteur in Rome, waar hij zijn tijd doorbrengt met drinken, gokken en vrouwen versieren. Wanneer hij de moord moet onderzoeken op de Zuid-Amerikaanse Anita Messi, gaat hij aanvankelijk onwillig aan de slag, totdat hij erachter komt dat er een verband is met de moord op Nadia en wellicht ook op die van zijn moeder.
Waar het eerste deel van het boek vol verrassende wendingen zit, komt het tweede wat langzaam op gang. Mike is verworden tot een luie klootzak die geen zin heeft om zich in te spannen. Wanneer hij zich uiteindelijk wel inzet om de moorden op te lossen, volgen verschillende theorieën elkaar snel op, waardoor het soms moeilijk is om vast te stellen welke nu de juiste is, of dat ze allemaal een deel van de waarheid bevatten. Toch is dit niet zo erg. De wortels van het kwaad draait namelijk niet zozeer om de moorden, maar om de keuzes die de personages moeten maken – tussen familie en landsbelang, armoede en verraad, gerechtigheid en vriendschap. Costantini kweekt begrip voor elk van deze keuzes en laat zien hoe ingewikkeld de werkelijkheid soms kan zijn.
Boekgegevens
Roberto Costantini, De wortels van het kwaad, vertaling: Miriam Bunnik en Mara Schepers), Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 25699 (€ 19,95)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2014.
