De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer: Irene Iddesleigh van Amanda McKittrick Ros.
Raymond Noë
Het lijkt erop dat de Angelsaksische wereld wat meer geobsedeerd is met de categorie ‘slechtste aller tijden’ dan wij hier in de Lage Landen. Zo hebben ze een officiële ‘slechtste zangeres ter wereld’ (de Amerikaanse Florence Foster Jenkins) en de Schot William McGonagall staat al decennia lang bekend als ‘de slechtste dichter ooit’, en er is ook nog een rijtje officiële concurrenten. Voor het Nederlandse taalgebied zullen we ook vast een allerslechtste dichter hebben, maar in plaats van hem of haar een lauwerkrans te geven, vergeten we die gewoon.
En dan heeft de Engelstalige wereld ook nog ‘het slechtste boek aller tijden’, namelijk Irene Iddesleigh van de Ierse schrijfster Amanda McKittrick Ros (1860-1939). Rudy Kousbroek schreef ooit over haar: ‘Zij schreef om zo te zeggen zoals Lodewijk van Beieren paleizen bouwde. Haar zinnen, vooral in de passages waarin zij goed op dreef was, zijn overladen met beeldspraak: allegorieën, hyperbolen, ellipsen, metaforen, metonymieën, assonanties en alliteraties vliegen uit haar pen als paarden uit een brandende stal.’ En dat levert dan zinnen op als: ‘Vertel mij, smeek ik u, Sir John en echtgenoot, waarom de ooit zorgeloze opgewekte vlek van vrede nu kennelijk een klaaglijke kerker is geworden op deze avond van onze thuiskomst, waar alles veeleer een veelheid van verblindende gloed en schittering had moeten zijn?
Kousbroek dacht dat het boek niet te vertalen was, maar dat is meestervertaler Robbert-Jan Henkes nu toch gelukt, in opdracht van misschien wel de leukste en interessantste uitgeverij van dit moment, Uitgeverij Vleugels. Henkes schreef er (in Ros’ stijl) een nawoord bij, waarin hij ingaat op boek, schrijfster en vertaling. Het colofon vermeldt nog dat de vertaler géén werkbeurs kreeg – en je kunt je inderdaad afvragen waarom dit boek vertaald moest worden: de taal is hilarisch, maar geen enkele koper zal het boek van kaft tot kaft lezen, en er hooguit wat in bladeren – maar wel met een brede glimlach, dat wel.
Amanda McKittrick Ros, Irene Iddesleigh, vertaling: Robbert-Jan Henkes, Uitgeverij Vleugels, 160 pagina’s (€ 26,90)
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
