Een straatfotograaf was een man die kinderen op de foto zette en daarna bij de ouders aanbelde om te vragen of ze het kiekje van hun dochter of zoontje wilden kopen, al dan niet met een fotolijstje eromheen. Ik heb zo’n foto. Ik ben er een jaar of acht en zit op een muurtje op het Schimmelplein. Jas aan, sjaal om. Ik denk dat hij in het vroege voorjaar genomen is. Blijkbaar heb ik tegen een wildvreemde man gezegd het goed te vinden een portretje van me te maken. Ik moet hem ook ons adres gegeven hebben, anders had hij mijn moeder en haar portemonnee nooit kunnen vinden. Vanaf het Schimmelplein ging hij door de Van der Palmstraat naar de Oltmansstraat. Daar woonden we. Bij de Van der Palmstraat moest ik aan warme landen denken; het Schimmelplein – er stond een zeshoekige katholieke kerk – was vast en zeker vernoemd naar het paard van Sinterklaas. Ik had hem er in elk geval een keer gezien. Mijn zusje verloor op hetzelfde plein haar geloof in de bisschop toen ze hem een huis zag binnengaan, terwijl hij ook in een auto voorbij reed. Dat was voor haar het bewijs van de leugen die ieder kind verteld wordt. Ze was eerder boos dan verdrietig. Bij de naam Oltmans had ik geen andere associatie dan dat wij er woonden. Oltmans, dat waren wij, op nummer 21. Pas heel veel later begreep ik dat de straten van de buurt waar ik woonde vernoemd waren naar schrijvers. Oltmans bleek Jan Frederik te heten en was in zijn tijd beroemd vanwege de historische romans die hij schreef. Hij leefde van 1806 tot 1854, maar dat kon die jongen in 1962 onmogelijk weten. Hij is zeker niet de enige schrijver die bekend is gebleven omdat er straten naar hem genoemd zijn. Busken Huet, Koetsveld, Cremer. Schimmel blijkt Hendrik Jan te heten. Hij leefde van 1823 tot 1906 en schreef gedichten, maar ook proza en heel veel romans. Net als een groot aantal andere schrijvers uit de negentiende eeuw – denk maar aan Bilderdijk – was Cornelis Eliza van Koetsveld niet alleen auteur, maar ook predikant. Hij was zelfs degene die de kleine Wilhelmina heeft gedoopt, in de Willemskerk in ’s Gravenhage. Daar moeten de kranten toen toch vol van hebben gestaan! Die naambordjes op de hoeken van straten, meestal in blauw en wit, soms ook een beetje roestig, vertellen verhalen uit – in dit geval – het literaire verleden van Nederland. Als je dat jochie op de foto gezegd zou hebben dat hij zijn halve leven met zulke vertellingen zou vullen, had hij je zeker niet geloofd.
Column Lex Jansen: Vergetelheid
