In deze geestige en geraffineerde roman over wat liefde voor je betekent als je ouder wordt, zit het de bijna vijftigjarige schrijver Arthur Less niet mee. Kunnen een reeks internationale uitnodigingen voor halfbakken literaire evenementen hem redden van een midlifecrisis?
Vanuit mijn positie is het verhaal van Arthur Less niet zo slecht. Moet je hem zien zitten: gesoigneerd op de ronde pluchen bank in de hotellobby in zijn blauwe pak en zijn witte overhemd, de benen bij de knie over elkaar geslagen zodat een van zijn gepoetste loafers aan zijn tenen bungelt. De pose van een jongeman. Zijn slanke silhouet is inderdaad nog steeds dat van zijn jongere zelf, maar nu hij bijna vijftig is, begint hij net als een bronzen beeld in een park, dat afgezien van de ene knie die het geluk heeft door schoolkinderen te worden kaal gestreeld, prachtig te verkleuren tot dezelfde tint als de bomen om hem heen. Zo is ook Arthur Less, ooit jeugdig roze met goud, net zo vaal geworden als de bank waarop hij met een vinger op zijn knie tikkend naar de staande klok staart. De lange, aristocratische neus is eeuwig zonverbrand (zelfs in deze bewolkte New Yorkse oktobermaand). Het verwassen blonde haar is bovenop te lang en aan de zijkanten te kort; sprekend zijn grootvader. Hij heeft dezelfde waterig blauwe ogen. Luister: misschien hoor je het tik, tik, tik van de nerveuze spanning terwijl hij naar die klok staart, die helaas zelf niet tikt. Hij staat al vijftien jaar stil. Dat beseft Arthur Less niet; nog steeds, ondanks zijn rijpe leeftijd, gelooft hij dat begeleiders voor literaire evenementen op tijd komen en dat je erop kunt vertrouwen dat piccolo’s de klok in de lobby opwinden. Hij draagt geen horloge; zijn vertrouwen is rotsvast. Het is puur toeval dat de klok is blijven stilstaan op halfzeven, vrijwel precies de tijd waarop hij moet worden opgehaald voor de bijeenkomst van deze avond. De arme man weet het niet, maar het is al kwart voor zeven. Terwijl hij wacht, dwaalt een jonge vrouw in een bruine wollen jurk, een soort kolibrie van tweed, door het vertrek en bestuift eerst de ene en dan de andere groep toeristen. Ze steekt haar gezicht in een groepje stoelen, stelt een bepaalde vraag en schiet dan ontevreden met het antwoord verder naar het volgende. Less ziet haar niet terwijl ze haar ronde maakt. Hij concentreert zich te veel op de kapotte klok. De jonge vrouw loopt naar de receptionist en dan naar de lift, waar ze een groep opgedirkte dames opschrikt die op weg zijn naar het theater. Ze loopt telkens langs de losse schoen van Less. Als hij had opgelet, dan zou hij misschien de nerveuze vraag van de vrouw hebben gehoord die verklaart waarom ze die aan iedereen in de lobby stelt, behalve aan hem: ‘Pardon, bent u mevrouw Arthur?’ Het probleem – dat in deze lobby niet zal worden opgelost – is dat de begeleidster ervan uitgaat dat Arthur Less een vrouw is. Tot haar verdediging kan worden aangevoerd dat ze maar één roman van hem heeft gelezen, in elektronische vorm, zonder foto, en dat ze de vrouwelijke verteller zo dwingend, zo overtuigend vond dat ze zeker wist dat alleen een vrouw die had kunnen schrijven; ze zag de auteursnaam aan voor het zoveelste merkwaardige Amerikaanse gendercuriosum (ze is Japanse). Voor Arthur Less is dat zeldzaam lovend. Maar daar heeft hij op dit moment weinig aan, op die ronde bank met de opening in het midden waaruit een oliepalm oprijst. Want het is inmiddels tien voor zeven.
Boekgegevens
Andrew Sean Greer, De glorieuze reis van Arthur Less, vertaling: Jan de Nijs en Gerda Baardman, Uitgeverij Signatuur, 264 pagina’s (€ 20,99)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2019.
