Als de familie na de dood van opa inzage krijgt in zijn dossier uit het Nationaal Archief blijkt dat opa lid was van de NSB. In het autobiografische Stilte na de oorlog doet Nynke Kuipers niet alleen verslag van haar naspeuringen naar het verleden van haar opa, maar onderzoekt ze ook waarom er in de familie na de oorlog nooit over dat verleden gepraat werd.
De opa van Nynke Kuipers groeide in de eerste helft van de twintigste eeuw op als zoon van een Friese herenboer. Hij ontwikkelde uiterst rechtse ideeën en meldde zich in de zomer van 1940 aan als lid van de NSB. Deze keuze had grote gevolgen voor zijn gezin. Hij werd zelf veroordeeld en zijn vrouw, de oma van Nynke, werd met haar gezin van vijf kinderen uit huis gezet. Ze was geestelijk zo labiel dat ze niet voor haar kinderen kon zorgen. De moeder van Nynke Kuipers nam haar taken over en probeerde zichzelf staande te houden in een vijandige wereld. Ze was en bleef kind van een NSB-er.
Haar moeder sprak met geen woord over deze periode totdat ze last kreeg van nachtmerries en paniekaanvallen. Na de dood van haar opa krijgt Nynkes moeder een doos in haar bezit met het dossier van haar vader uit het Nationaal Archief.
Jaren later gaat Nynke Kuiper met haar twee zoons naar Friesland om er te kamperen en de scherven van haar vaders leven die zijn verspreid over het Friese landschap bij elkaar te rapen. Haar kinderen zullen moeten omgaan met het feit dat hun overgrootvader fout was in de oorlog. Dat ook zij niet onbeschadigd is gebleven, beschrijft ze in het laatste hoofdstuk als ze vertelt over de vreemde kanten van bezoekjes aan haar grootouders en het leven met een moeder die de schijn probeerde op te houden maar daar niet altijd in slaagt. Tot ze dat niet langer meer kan.
Het verhaal van Nynkes opa wordt in Stilte na de oorlog afgewisseld met een verslag van de kampeervakantie in Friesland. Hoewel er soms gebruik wordt gemaakt van tekstballonnen wordt dit verhaal vooral verteld in gezette tekst die is afgedrukt tegen illustraties van een enkele of een dubbele pagina. Daarvoor zijn verschillende kleuren en technieken gebruikt die passen bij de sfeer van het verhaal op dat moment. Dat geeft een extra dimensie aan Stilte na de oorlog, een indrukwekkend verhaal over hoe de keuzes die iemand maakt nog generaties lang pijn kunnen doen.
Nynke Kuipers, Stilte na de oorlog,
Van Oorschot, 226 p. (€ 29,99)
