In De tulpenjongen beschrijft de Zweedse Christina Wahldén het verhaal van Wim, een Nederlands jongetje dat door Wahldéns grootmoeder na de oorlog in huis wordt genomen. Het is een vriendelijk en waargebeurd jeugdboek over een vrij onbekend stukje geschiedenis.
Door Joyce Guntlisbergen
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in oktober 1945, vindt er een transport van Nederlandse kinderen naar Zweden plaats. Na de oversteek zullen de kinderen door gezinnen in huis worden genomen om aan te sterken; het is weliswaar vrede in Nederland, maar de omstandigheden zijn nog erg zwaar. Wim is een van die kinderen. Het boek begint met zijn aankomst in Zweden, waar het gelijk fijn is: ‘Ik denk aan de geluiden die je hier niet hoort. Hier hoor je geen laag overvliegende bommenwerpers. (…) Hier hoor je geen geschreeuw. (…) Hier zijn de geluiden vriendelijk, klein, onschuldig.’
Wim komt terecht op het Zweedse platteland in een warm, gezellig gezin met ouders die hij al gauw ook vader en moeder noemt, in een huis met een grote voorraad ingemaakt en gedroogd voedsel voor de komende winter. Het is een geruststelling voor Wim, die de Hongerwinter nog vers in zijn geheugen heeft.
Ondanks die fijne nieuwe omgeving, heeft hij het moeilijk, vooral ’s nachts. Zijn trauma is met hem meegereisd: ‘Ik hoor dingen die er niet zijn. Ik hoor mijn herinneringen. Het zijn herinneringen aan de oorlog. Zelfs nu het vrede is, gaat de oorlog in mijn dromen verder.’
De schrijfstijl is prettig en gemoedelijk en de vertaling loopt soepel. Ernstige onderwerpen worden met zorg behandeld, maar niet geschuwd, en er is veel ruimte voor de gemoedelijkheid in het Zweedse gezin.
Wims perspectief wisselt af met dat van Britta, de oudste dochter in het gezin. Samen beschrijven ze Wims Zweedse avontuur: de cultuurverschillen, de avonturen met zijn nieuwe broers en zussen en heel veel eten. Elke maaltijd wordt beschreven, waardoor je samen met Wim het rustieke voedsel gaat waarderen en ook goed duidelijk wordt hoe wonderbaar eten en overvloed is als je honger hebt geleden. Het onderwerp voelt actueel: de beschrijvingen van de oorlog, de opvang van de kinderen en de helende werking van gastvrijheid doen denken aan de situatie in Oekraïne.
Uiteindelijk komt er ook weer een einde aan Wims tijd in Zweden. Met weemoed in zijn hart ruilt hij het ene thuis in voor het andere. ‘Waar is thuis eigenlijk? Kun je meer dan één thuis hebben? Volgens mij moet dat kunnen. Ik zal Fridhem nooit vergeten.’
Uit het nawoord blijkt dat Wim nog vaak is teruggegaan naar Zweden en dat zijn band met de familie zo hecht was, dat Britta’s dochter die vast wilde leggen. Dat verhaal is een bijzonder familiedocument, maar ook een heerlijk jeugdboek geworden!
Christina Wahldén, De tulpenjongen, vertaling: Lammie Post-Oostenbrink, Uitgeverij Kluitman, 200 pagina’s (€ 15,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
