Idriss groeit op omringd door zes oudere zussen. Hij voelt zich een van de meisjes en het komt dan ook als een echte shock wanneer hij te horen krijgt dat hij ‘anders’ is. Een jongen. Het zou nochtans zoveel simpeler zijn als hij een meisje was, want dan kon hij gewoon verliefd worden op jongens, hoefde hij niet iedere avond om genezing te bidden en zichzelf te verbergen voor zijn familie.
Door Ellen Rooms
De artistieke duizendpoot Jaouad Alloul vertelt in De meisje een fictief verhaal gebaseerd op zijn eigen leven. Een turbulent leven met veel highs en evenveel lows. Eerst volgen we Idriss tijdens zijn jeugd, wanneer hij leert dat hij geen meisje is en dus niet op jongens hoort te vallen. Dan tijdens zijn jongvolwassen jaren, waarin hij zijn identiteit probeert te vinden, en tot slot als volwassene, als hij een leven voor zichzelf opbouwt.
Alloul schrijft kordaat en zonder verbloeming over zijn ervaringen als iemand die deel uitmaakt van de queer-community. Over de keuzes die hij moest maken, over de familie waar hij zich van afscheurde, over het geloof waarvan hij zich buitengesloten voelde. Hij gunt ons een blik in het gay milieu in Antwerpen, in het nachtleven dat zijn leven een tijd lang bepaalde. Hij vertelt ons over de mensen, over de drugs, over relaties en breuken, maar daarnaast schrijft hij ook over zijn schooltijd, het verlies van zijn moeder, over vriendschap, liefde en verdriet.
De proza wordt soms onderbroken door gedachten en gesprekken die meer weg hebben van poëzie. Het waren vooral deze stukken die me een krop in de keel bezorgden. Alloul heeft een manier gevonden om de maatschappij een spiegel voor te houden.
‘Moeder, ik ben bang.
Bang omdat ze niet begrijpen dat het een klucht is.
Opgezet spel om ons van elkaar te vervreemden.
Hoe wij in debat gaan om gelijk te krijgen.
Wij versus zij en waarom krijgen zij meer dan wij?
Hebzucht neemt het over en laat ons
als verwende kinderen achter.
Kinderen die niet kunnen spelen met elkaar, kinderen
die niet kunnen delen met elkaar.’
In het boek wordt bijna vijftien jaar overbrugd, waardoor het soms wel wat diepgang miste. Af en toe wilde ik gewoon even blijven stilstaan, terwijl we alweer een jaar vooruit sprongen. Dat toont meteen ook aan hoe meeslepend het verhaal is. Ik denk dat niemand onverschillig kan blijven bij het lezen van dit boek. Hoe zou je dat kunnen, wanneer je een persoon volgt die zoveel obstakels moet overwinnen om maar gewoon zichzelf te kunnen zijn?
Bij de allerlaatste zin sprongen de tranen me in de ogen. Een bitterzoet einde van een boek vol verdriet en woede, maar ook boordevol liefde en hoop. Jaouad Alloul vormt met zijn prachtige stem een oase in het literaire landschap. Ik hoop nog veel van zijn verhalen te mogen lezen.
Jaouad Alloul, De meisje, Uitgeverij Lannoo, 272 pagina’s (€ 20,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
