Poolijs is het debuut van Ruth Lasters (1979) die met het gelijknamige korte verhaal eerder de Brakke Hond-prijs 2005 won. In Poolijs, de roman, wisselt ze eenvoudige en alledaagse dingen af met het intellectuele diepzinnige. Yves, het hoofdpersonage dat aan dwangneurose lijdt, symboliseert dit intellectuele. Hij vraagt zich bijvoorbeeld af wat hij zou doen met drieduizend zeshonderd seconden terwijl de rest van de wereld ligt te ronken. Ook meent hij dat hij bij het uitdelen van logica in de verkeerde rij stond, want niets lijkt hem logisch. Hij overpeinst alles en probeert antwoorden te vinden in het opslaan van gespreksflarden en stemtimbres die hij later opnieuw ophaalt om ze te herbeluisteren. Naarmate de roman vordert, volgen de vragen en hersenspinsels elkaar sneller op waardoor Yves in een spiraal van ondermijnende twijfelzucht terechtkomt. Rust vond hij in ruimtes waar mensen massaal zwijgen, maar ook deze rust verdwijnt geleidelijk. Tegenover Yves plaatst de auteur Lucy, zijn vriendin. Lucy gaat niet mee in de overpeinzingen van haar vriend en echt begrijpen doet ze hem dan ook niet. Zij vertegenwoordigt het spontane, alledaagse oppervlakkige in Poolijs. Een combinatie van deze twee personages die elkaar genegen zijn maar die tegelijkertijd ook elkaars tegenpolen zijn, zorgt voor een spel tussen eenvoud en gemakzucht enerzijds en twijfel en beleving of interpretatie anderzijds. De voortdurende wisseling van perspectieven vergroot het inzicht in de karakters.
Poolijs is een eenvoudig verhaal over alledaagse mensen, relaties en het verlies van iemand. Ruth Lasters brengt deze elementen op een subtiele manier naar voren waardoor het boek een niveau hoger wordt getild. De auteur schrijft eenvoudig, maar heeft wel over alles nagedacht – net zoals het hoofdpersonage alles overdenkt. Vanzelfsprekend, maar tegelijkertijd subtiel, eigenzinnig en allesbehalve alledaags.
Evi Husson
Ruth Lasters, Poolijs, Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 9085420806 (€ 18,95)
