interview
Bij Uitgeverij Nobelman verscheen recent Een Dag als Geen Ander van Sam Shepard. Na Bespieder van de Eerste Persoon en Die Vanbinnen de derde titel van de acteur/ auteur die Gerrit Brand vertaalde. Liliane Waanders sprak met de vertaler die ook de uitgever is.
door LILIANE WAANDERS
Een Dag als Geen Ander is de derde titel van Sam Shepard die in jouw vertaling bij Nobelman verschijnt. Hoe kwam Shepard op jouw pad?
‘Ik raakte al jaren geleden geïnteresseerd in het werk van Sam Shepard. Waarschijnlijk door de films waar hij aan meewerkte, zoals The right stuff uit 1983 over de eerste astronauten (ik heb iets met vliegen) en vooral Paris, Texas van Wim Wenders uit 1984, waarvoor Shepard het scenario schreef. Echt zo’n desolate Amerikaanse film.
Wat spreekt jou in Shepards romans en verhalen aan?
‘Het vervreemdende, het surrealistische. Net als zijn films, is zijn proza verre van realistisch. Daarnaast zit zijn werk vol met filmische details. Shepard vertelt geen lange verhalen met een plot. Zijn fictie bestaat uit korte beeldende verhalen die op de een of andere manier met elkaar samenhangen. Wat het verband is, ontdek je pas aan het eind.’
Is het lastig om zijn proza te vertalen?
‘Laat ik het zo zeggen, het is nooit gemakkelijk om literatuur te vertalen. Wat Sam Shepard betreft is het altijd opletten geblazen. Er zit veel Amerikaans slang in, dat vraagt het nodige opzoekwerk. Dat geldt ook voor locaties en namen van planten. Maar als je googelt, vind je altijd wel een oplossing. Of het lastig is de Amerikaanse sfeer van zijn werk te behouden weet ik eigenlijk niet. Ik laat heel bewust bepaalde termen onvertaald. En al die plaatsaanduidingen in de tekst maken het boek sowieso al typisch Amerikaans.’
Waar staat uitgeverij Nobelman voor?
‘Nobelman geeft fictie en non-fictie uit, maar bijna geen Nederlandse romans. Er wordt veel geschreven, maar lang niet alles is goed. Bovendien is het moeilijk te verkopen. Wat vertaald proza betreft richten we ons op Oost-Europa, Spanje, Portugal, Brazilië en de VS. Dat is zo gegroeid. Daar zit geen groot idee achter. Als er non-fictie titels op ons pad komen, geven we die uit.
Hoe past Shepard in dit fonds?
‘Shepard is een buitenbeentje. Ik heb geluk gehad: toen ik contact opnam met Alfred Knopf, zijn uitgever in New York om mijn interesse voor Shepards werk te tonen, was ik de enige uitgever in Nederland die op dat moment belangstelling had en konden we de rechten op zijn werk verwerven.’
Is een auteur aan de vergetelheid willen ontrukken een goede motivatie om hem uit te geven?
‘Ik denk het wel. Sam Shepard is een interessante schrijver.
Heeft dat kans van slagen?
‘Klassiekers staan in de belangstelling. Kijk naar wat Schwob – “de mooiste vergeten klassiekers” – en het Letterenfonds doen.’ Shepard schreef veel: komt er nog meer uit bij Nobelman? ‘Sam Shepard schreef zeker vijftig toneelstukken (off Broadway). Sommige daarvan zijn in Nederland opgevoerd. Het zou leuk zijn als er weer eens een toneelgezelschap een stuk van Shepard wil opvoeren. Ik doe graag mee (als vertaler). En ik overweeg het boek dat in 1986 door Bert Bakker werd uitgegeven opnieuw uit te brengen. Motel Californië heet het.
