In 2017 verscheen Wees onzichtbaar, de tweede roman van Murat Isik. In het boek, waarmee hij de Libris Literatuur Prijs won, maakte de lezer kennis met Metin Mutlu, een bedeesde jongen die in de verloederende Bijl mer opgroeit. In In de mist van Golden Gate Park laat Murat Isik een heel andere kant van Metin zien.
door ISTVAN KOPS
Het is 2001. Metin Mutlu gaat studeren in San Francisco. Met het betreden van deze nieuwe, vrije wereld is hij vastbesloten zijn oude zelf achter te laten. In plaats van de verlegen toehoorder die hij in Amsterdam was, wil hij in Amerika iemand anders worden: een zelfbewuste en daadkrachtige man. Metin studeert rechten, maar het idee dat hij zijn leven zal slijten als jurist benauwt hem. Op zoek naar een uitweg stort hij zich in San Francisco vol op het keuzevak Creative Writing. Tijdens die colleges ontmoet hij de mysterieuze Joan Springfield, voor wie hij als een blok valt.
Wat heeft Metin doen besluiten om naar Amerika te trekken?
‘Metin voelt dat hij vastzit in het leven. Hij is meer bezig met het bewaren van de gezinsharmonie en de wensen van zijn ouders dan met zijn eigen dromen. Ook in zijn vriendenkring op de universiteit is hij meer een toehoorder dan iemand die zelf actie onderneemt. Om daaruit los te breken en om iemand anders te worden vertrekt hij naar San Francisco. Verder hoopt hij daar de schrijver in zichzelf te vinden. Eénmaal aangekomen in Amerika merkt hij dat hij een heel andere status heeft dan in Nederland. Opeens is hij de cool guy uit Amsterdam en niet langer de kansloze Bijlmerjongen, de migrantenzoon of de schoonmaker, zoals hij lange tijd werd genoemd.’
Waarom heeft Metin zoveel moeite om zich te ontworstelen aan de invloed van zijn ouders?
‘Hij heeft altijd een front gevormd met zijn moeder en zus tegen zijn vader. Dat front verlaat hij nu: hij betreedt daarmee onontgonnen gebied. Zijn verblijf in San Francisco geeft hem voor het eerst de vrijheid om zijn vleugels uit te slaan, avonturen te beleven. Het probleem: je kunt wel negenduizend kilometer verder ergens neerstrijken, de klauw van het gezin weet je altijd te vinden. De onoverkomelijkheid van familie banden is een van de thema’s in het verhaal.’
Hoe veel heb je van jezelf in Metin gestopt?
‘Hoewel het een roman is, heb ik best veel van mezelf in Metin gestopt. Ik weet hoe ik zelf was toen ik op jonge leeftijd in San Francisco woonde. Ik had dezelfde onzekerheden en angsten. Ik heb elementen uit mijn eigen leven gebruikt en daar een compleet nieuwe wereld omheen gebouwd. Ik laat Metin dingen doen die ik zelf niet durfde te doen. Ik wilde het hem echt moeilijk maken en hem voor morele dilemma’s stellen. Metin neemt daardoor meer initiatief en laat een andere, onvermoede kant van zichzelf zien. Hij krijgt zelfinzichten en wordt langzaam een andere persoon dan degene die hij was in Wees onzichtbaar.’
Het boek leest door de manier waarop je over de stad schrijft als een liefdesverklaring aan San Francisco. Wat heb je zelf met die stad?
‘Toen ik er studeerde ben ik van die stad gaan houden. Net als Metin heb ik daar het vak Creative Writing gevolgd. Het heeft mijn schrijver schap gestimuleerd. San Francisco is een prachtige stad met een rijke geschiedenis. De stad heeft altijd een tolerante houding gehad naar minderheden en mensen met diverse seksuele voorkeuren. Het is een plek die allerlei verschillende subculturen omarmt. Alles is er mogelijk. Ik heb altijd een roman willen schrijven die de ziel van San Francisco probeert te vangen. Je hoeft Wees onzichtbaar niet gelezen te hebben om In de mist van Golden Gate Park te begrijpen.’
Metin en Joan ontmoeten de bekende Amerikaanse schrijver David Foster Wallace. Wat heb jij zelf met deze schrijver?
‘Ik heb hem zelf nooit ontmoet, maar hij was in die tijd één van de grote Amerikaanse schrijvers, de stem van een nieuwe generatie. Ik wilde via hem iets zeggen over de Amerikaanse cultuur en literatuur, maar ook over hoe Metin zich als beginnende schrijver verhoudt tot deze grote auteur. Het leidt tot allerlei onverwachte verwikkelingen.’
Hoe verhoudt de schrijver Murat Isik zich tot David Foster Wallace?
‘David Foster Wallace is een heel andere schrijver dan ik ben. Hij maakte eerst naam als essayist en schreef met zijn grote roman Infinite Jest doelbewust een ingewikkeld werk, waar de lezer echt zijn tanden in moest zetten. Ik ben een verteller die de lezer een verhaal in wil trekken. Ik wil dat je er als lezer echt bij bent, dichtbij de personages komt. Je moet het decor voor je zien en het als het ware kunnen proeven, ruiken en voelen. Ik dompel de lezer onder in een wereld en tijd die niet meer bestaan, maar die wel essentieel zijn voor de tijd waarin we nu leven. Toen ik in San Francisco studeerde, voelde ik dat ik ooit over die stad zou schrijven. Zes jaar heb ik eraan gewerkt. Het vervult me met opwinding en trots dat het boek er eindelijk is, en dat lezers dit grote avontuur nu met Metin kunnen beleven.’
Murat Isik, In de mist van Golden Gate Park,
Ambo| Anthos, 672 pagina’s (€34,95)
