‘In Israël ontmoette ik een oude jezuïet, een amateurarcheoloog. Hij was op zoek naar het versteende zaad van Jezus. Hij zocht in Qumran, in grotten bij de Dode Zee, op de plek waar ook de apocriefe Bijbelteksten en de Dode Zee-rollen zijn gevonden. Waarom zoekt iemand het zaad van Jezus, vraag je? In de evangeliën “verdwijnt” Jezus als jongen voor een periode van achttien jaar, om weer ten tonele te verschijnen op zijn dertigste. Hij zou volgens sommige mensen deel hebben uitgemaakt van de Essenen, een joodse sekte die in en rond Qumran leefde. Het zaad van Jezus zou volgens die amateurarcheoloog met de wederkomst van Jezus te maken hebben. Stel nu eens dat de wederkomst van de verlosser plaatsvindt door de geboorte van een nieuw mens? Dat je de wereld een nieuwe Jezus kunt geven, geboren uit goddelijk zaad, dat in een nieuwe maagd tot een nieuwe verlosser uitgroeit?’
U doet, met alle respect, in De tweede verlosser eigenlijk iets wat vergelijkbaar is met Dan Browns boeken…
‘Toen ik het verhaal van de jezuïet aanhoorde, was ik nog ondergedompeld in de politieke thrillers. Ik wilde een film maken van zijn verhaal, maar dat werd een te duur project voor Nederland. Een tijdje later werd het wel een boek, maar ik ben juist gestopt na de opkomst van Dan Brown. Er ontstond een enorme hype rond zijn boeken, en boeken van ‘Dan Brown-volgers’. De tweede verlosser heeft daardoor een hele tijd in de wacht gestaan. Nu kan ik het alsnog uitbrengen. Met Dan Brown is overigens tenminste één heel groot verschil: Dan Brown gebruikte verhalen die bewezen onjuist zijn, zoals de legende dat Maria Magdalena een kind van Jezus verwachtte, dat zij naar Zuid-Frankrijk was gegaan, enzovoorts. Daardoor zijn Browns boeken direct al ongeloofwaardig. Bovendien stopt hij vreselijk veel van dit soort verhalen bij elkaar en komt er een merkwaardige cocktail uit.’
U heeft het bescheidener aangepakt?
‘Ik heb me op minder exotische verhalen gebaseerd. Bovendien staan bij mij heel andere onderwerpen centraal. Vragen: hoe zou het zijn als de nieuwe Jezus nu op aarde komt? Hoe kunnen ouders gedwongen zijn om hun eigen dochter af te staan aan het Vaticaan?’
U houdt zich meestal bezig met speculaties over ‘het verhaal achter het verhaal’. Is dat een uitgangspunt waar het Vaticaan zich voor zou lenen?
‘Bij uitstek! De paus is namelijk een marionet in handen van enkele machtige kardinalen uit de Curie. Het Vaticaan is als een grote politieke organisatie gaan werken die vergelijkbaar is met een ministerie: de minister heeft de politieke macht, en zijn agenda wordt doorgevoerd, maar de echte macht hebben enkele hoge ambtenaren die, als enige, alle Haagse wegen kennen.’
U werd beroemd met boeken in uw persoonlijke ‘faction’-genre: een mix van ‘facts’ en ‘fiction’. De tweede verlosser is toch een heel ander boek…
‘Dat klopt: De tweede verlosser is een volledig fictioneel verhaal dat niet is gebaseerd op elementen uit de actualiteit, zoals mijn vorige boeken die over bijvoorbeeld Pim Fortuyn, Ayaan Hirsi Ali en de Mata Hari gingen. Zoals elk fictioneel verhaal komen er elementen uit de buitenwereld in voor, zoals Bijbelcitaten, die ik ook heb onderbouwd. Niet met het wijsvingertje, maar tussen de verhaalelementen in gevlochten.’
Wat vindt u zo fascinerend aan het spanningsveld tussen feit en fictie dat u er al vele succesvolle boeken mee heeft kunnen schrijven?
‘De wetenschap durft zijn handen vaak niet te branden aan gevoelige kwesties, en de onderzoeksjournalistiek is in Nederland op sterven na dood. Een schrijver kan een mysterieus onderwerp juist aangrijpen om een verhaal omheen te schrijven. Ik houd me aan de feiten en probeer, daarop gebaseerd, te beredeneren wat er verder kan zijn gebeurd. Je bent als schrijver, als enige, vrij om te speculeren.’
Gaat de schrijver altijd vrijuit? Het is immers fictie, verzonnen.
‘Toch niet. Ik heb dat samen met Theo van Gogh gemerkt toen we 06/05 maakten, een film over Pim Fortuyn. Naar aanleiding van 06/05 kwamen er Kamervragen, waarin de veiligheid van Pim Fortuyn aan de kaak werd gesteld. Het bleek namelijk dat men wist van de plannen van Volkert van der G., maar men liet hem begaan. Theo van Gogh en ik zijn zelfs gehoord door de politie. Je moet, ook al schrijf je fictie, je verhaal altijd kunnen onderbouwen, op zijn minst plausibel maken.’
Tomas Ross, De tweede verlosser, Uitgeverij Cargo, ISBN 978 90 234 5976 7 (€ 18,50)
