Tieners die elke avond op hetzelfde bankje hangen. Wat gaat er in ze om? Wat doen ze daar? In Vliegen leven we mee met Umut die elke avond met dezelfde vrienden buiten hangt, tot groot ongenoegen van zijn familie. Eigenlijk waren er nooit problemen, tot Umut uitgedaagd wordt de auto van zijn ouders stiekem te lenen en hij hem total loss rijdt…
Door Carien Touwen
Dit is de start van de in februari verschenen jeugdroman Vliegen van Paulien Weikamp. Een boek over de tiener Umut die zich steeds meer begint af te vragen waar hij mee bezig is. Schuldgevoelens zetten hem ertoe aan een bijbaantje te nemen om zijn ouders te helpen, maar terwijl hij zijn best doet, blijven ook zijn vrienden uit de buurt beslag op hem leggen en raakt hij nog verder in de problemen.
Een gesprek met de kersverse debutant Paulien Weikamp over haar boek.
Vliegen is net verschenen. Hoe voelt het om je eigen boek in handen te hebben?
‘Fantastisch natuurlijk. Het boek is al een tijdje af en je weet dat het eraan komt, maar nu is het eindelijk echt. Deze week is er een kleine lancering geweest in Boekhandel Jacques Baas in Driebergen en daar heb ik het boek naar binnen laten vliegen. Door de coronaregels is er nog geen presentatie gepland, maar dat zal nu snel gebeuren. Bij een eerste boek hoort een feestje.’
Hoe ben je ertoe gekomen om dit debuut te gaan schrijven?
‘Vroeger dacht ik altijd dat mensen als schrijver geboren werden, maar opeens realiseerde ik me dat iedereen schrijver kan worden. Dus zo’n tien jaar geleden ben ik met schrijven begonnen. Ik volgde een opleiding bij Scriptplus, schreef veel korte verhalen en deed aan wedstrijden mee. Zo zocht ik naar mijn schrijfstem. Vervolgens heb ik vrij genomen en ben ik de Querido Meesterproef-opleiding gaan doen, waarbij je elke twee weken zesduizend woorden moet inleveren bij je docent. Daar leer je echt doorzetten met schrijven. Aan het einde van die opleiding was dit boek af en toonde Uitgeverij Querido interesse om het te publiceren, wat het helemaal fantastisch maakte.’
Je boek gaat over een jongen met een Turkse achtergrond. Hoe ben je op dit verhaal gekomen?
‘Ik ben geen schrijver die een idee van tevoren helemaal uitwerkt, ik schrijf heel intuïtief. Het borrelt op en dan schrijf ik vanzelf verder. Dit verhaal is ontstaan toen ik ’s ochtends vroeg een jongen een familiezak chips zag eten op een bankje. Dat vond ik een prachtig beeld om mee te beginnen en dat beeld zie je ook terug in de openingsscène.’
Hoe heb je je ingeleefd in zijn leefwereld?
‘Als psycholoog deed ik vroeger huisbezoeken in flats zoals die waar Umut woont. Ik heb gezien hoe dat is en heb veel van mijn indrukken gebruikt in de setting. Ook heb ik veel gekeken naar hangjongeren en hun gedrag als inspiratie gebruikt. Maar het verhaal zelf is mijn fantasie. Verder heb ik zelf tienerkinderen en zij hebben het manuscript doorgelezen en mijn taalgebruik aangescherpt. Ik wilde ook echt geen straattaal gebruiken en geen smartphone-taal erin. Daarom is Umuts telefoon stukgegaan. Zodat ik niet het halve boek met tekstberichtjes hoefde te schrijven.’
Umut wordt verliefd op Linda, een meisje dat niet meer wil praten. Hoe ben je hiertoe gekomen?
‘Ook dat was een heel bewuste beslissing. Umut gaat juist door haar stilte nadenken. Hiermee laat ik zien dat hij, ondanks alle rare beslissingen die hij neemt, toch een hele goede jongen is en graag het juiste wil doen.’
Wat zou je zelf doen als je in Umuts situatie verzeild was geraakt?
‘Ik was een heel brave tiener dus ik denk niet dat ik ooit in die situatie gekomen zou zijn. Maar toch, als ik wel de auto van mijn ouders in de prak had gereden, zou ik dat niet zo lang geheim hebben kunnen houden. Misschien had ik het een dag volgehouden en dan toch maar verteld.’
Wat hoop je dat dit boek doet met je lezers?
‘Ik hoop dat ze zich dankzij mijn boek realiseren dat er bij iedereen een verhaal achter zijn of haar gedrag zit en dat we allemaal problemen hebben. Mijn boek laat zien dat iedereen op een weg terecht kan komen waar je niet wilt zijn en dan is de vraag: wat doe je als je daar beland bent? En ik hoop vooral dat ze snappen dat je altijd een keuze hebt, dat je iets kunt doen om weer van dat pad af te raken. Umut kiest ervoor om niks te zeggen tegen zijn ouders, maar hij kan er elk moment voor kiezen om dit te veranderen. Hierover hoop ik ook met jongeren in gesprek te gaan, ik hoop de komende maanden lezers te ontmoeten en hen te vragen wat zij zouden doen en hoe zij denken dat het verder zal gaan.’
Paulien Weikamp, Vliegen, uitgeverij Querido, 280 pagina’s (€ 17,50)
