Het is niet altijd even makkelijk om fan van horrorboeken te zijn. Soms je wil gewoon iets lezen dat meer dan alleen eng is, een verhaal dat echt de grenzen van het genre opzoekt. Daarom tipt de redactie vier unieke horrorboeken die je nooit meer zult vergeten.
Door Marc Mens
Middeleeuwse gebruiken
Laten we bij een Nederlandse schrijver beginnen. Thomas Olde Heuvelt wordt weleens de Nederlandse Stephen King genoemd. Olde Heuvelt heeft daarentegen een volledig eigen stijl. Toen Hex uitkwam, noemde King het boek dan ook ‘briljant en volstrekt origineel’.
Hex speelt zich af in het dorpje Beek. Wat de rest van het land niet weet, is dat Beek geplaagd wordt door de Wylerheks. Wie Beek betreedt, zal het dorp nooit meer levend verlaten. Daarom willen de bewoners de aanwezigheid van de Wylerheks koste wat kost geheim houden. Eén groep jongeren denkt hier anders over.
Wat Hex vooral zo uniek maakt, is de schrijfstijl. Heuvelt combineert het verleden en heden op zo’n manier dat zowel Beek als de Wylerheks een gedenkwaardige uitstraling krijgen. Zo besluit een groep jongeren dat zij grappen willen uithalen met de heks en plaatsen zij filmpjes hiervan op het internet. Dit zorgt er dan weer voor dat het afgezonderde dorpje begint af te glijden naar middeleeuwse praktijken. Ook humor en horror worden op een geslaagde manier gecombineerd. Het ene moment lach je als lezer om de komische taferelen van de groep jongeren, en het andere moment durf je bijna niet verder te lezen door de gruwelijke omschrijvingen. Hierdoor zal Hex waarschijnlijk een van de meest iconische en originele horrorverhalen van Nederlandse bodem blijven.
Niets enger dan onwetendheid
Vernietiging van de Amerikaanse Jeff VanderMeer volgt een groep onderzoekers die op expeditie gaat in ‘gebied X’. Eerdere expedities naar dit mysterieuze gebied liepen nooit goed af. Veel mensen kwamen niet meer levend terug en de mensen die wel terugkwamen waren onherkenbaar en werden ziek.
Er zijn heel wat dingen die Vernietiging een uniek horrorboek maken. Gebied X is gevuld met vreemde dieren, planten en andere wezens. Hoe langer de groep in het gebied blijft, hoe meer zij zelf ook veranderen. Tijdens het lezen voelt het vaak alsof je maar een deel van het verhaal meekrijgt, alsof je een zintuig mist. Het wordt daarnaast steeds moeilijker om de logica van de hoofdpersonen te begrijpen. Zo komen de leden van de expeditie er bijvoorbeeld niet uit of zij een bouwsel dat zij tegenkomen een toren of een tunnel moeten noemen, twee dingen die normaliter nooit met elkaar verward zouden worden.
Het voelt als lezer alsof je continu de duisternis instaart. Eerst zie je wat diertjes in de verte lopen die er toch wel wat vreemd uitzien. Dan huiver je wanneer je je begint te vragen wat je eigenlijk niet ziet.
‘Het was een test of we ons liever onwetend of onveilig wilden voelen.’
Net als de hoofdpersonen zul je blijven zoeken naar betekenis, terwijl je eigenlijk al weet dat je waarschijnlijk nooit alles zult begrijpen. Geen enkel ander boek maakt het snakken naar begrip zo angstaanjagend.
Verdwaald in een boek
Het kaartenhuis van Mark Z. Danielewski gaat onder andere over een gezin dat in een nieuw huis gaat wonen. Dit klinkt misschien als het begin van een typisch horrorverhaal, maar niets is minder waar. Het boek volgt voornamelijk een man genaamd Johnny. Op een dag vindt Johnny het lijk van zijn huisbaas, dat omringd is met notities. Deze notities vertellen over een documentaire rondom een mysterieus huis. Naarmate het verhaal vordert, raakt Johnn steeds meer geobsedeerd en begint hij zelf vreemde dingen te zien.
Je moet even goed gaan zitten om Het kaartenhuis te lezen. Het verhaal bestaat uit meerdere delen, heeft meerdere vertellers en ook de vorm is erg uniek. Tijdens het lezen zijn er veel voetnoten om uit te pluizen, verwijzingen naar films en boeken die niet echt bestaan en ook de indeling van de pagina’s zijn onconventioneel. Sommige pagina’s bestaan uit enkele, verwarrende woorden. Andere pagina’s staan vol woorden die door elkaar lopen of stukjes teksten die gedraaid moeten worden om te kunnen lezen. Door dit alles weet je nooit wat er nu echt in het verhaal gebeurd en voel je als lezer ook steeds meer de claustrofobie die de personages voelen. Het is een horrorervaring die je besluipt en vervolgens niet meer loslaat.
Benauwende schaamte
De term ‘literaire horror’ wordt wel vaker gebruikt, maar De vegetariër van de Zuid-Koreaanse Han Kang is een boek dat deze titel ongetwijfeld verdient. Het is altijd knap wanneer een schrijver iets alledaags in iets beangstigends kan veranderen. Bij De vegetariër is dat, zoals je misschien wel kunt raden, het eten van vlees. De Zuid-Koreaanse Yeong-hye wordt geplaagd door nachtmerries over vlees. Tot ongenoegen van haar man besluit Yeong-hye daarom om vegetariër te worden, maar daarmee stoppen de veranderingen niet.
De gruwelijke droomscènes zijn niet het enige dat De vegetariër zo beangstigend maakt. Waar je je als lezer het meest ongemakkelijk bij voelt, zijn de reacties van Yeong-hyes familie wanneer zij erachter komen dat zij niet langer vlees eet. De omgeving van Yeong-hye schaamt zich zo erg voor haar dat je als lezer een benauwende, plaatsvervangende schaamte voelt.
‘Ik heb geen eten nodig, niet meer. Ik kan zonder eten leven. Het enige wat ik nodig heb is zonlicht.’
Yeong-hye is dan wel de hoofdpersoon, maar wij lezen nooit over haar perspectief. In plaats daarvan krijgen wij alleen mee hoe haar omgeving haar ziet. Langzamerhand verandert Yeong-hye steeds meer. Tijdens het lezen voel je de onbegrip van haar familie, de wanhopigheid en de angst die met deze machteloosheid komt. De vegetariër laat zien hoe ver mensen kunnen gaan wanneer zij zichzelf kwijtraken.
Benieuwd geworden? Bestel dezen boeken bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
