Eens per jaar wordt Het Gouden Kookboek uitgereikt, de prijs voor het beste Nederlandstalige kookboek van het afgelopen jaar. Een winnaar kiezen is niet makkelijk. Gelukkig bestaat er een jury die hierin een steentje bijdraagt: zij kiezen de genomineerden, jij de winnaar. ‘Je moet er honger van krijgen,’ aldus juryvoorzitter Nadia Zerouali.
Door Adinda Graafland
Van 4 tot en met 13 november vieren we de liefde voor het koken en lekker eten met de Kookboekenweek. Op vrijdagavond 4 november is de winnaar van Het Gouden Kookboek bekend gemaakt. Wij spraken op voorhand met oud-winnaar en juryvoorzitter Nadia Zerouali voor een kijkje in de keuken bij de jury.
Als oud-winnaar leeft ze erg mee met de kandidaten. Hoe is het voor haar om nu in de jury te zitten? ‘Heel leuk, maar ook heel moeilijk,’ begint Zerouali. ‘Want ik voel mee met al die kookboeken. Ik weet hoe je als auteur aan de andere kant zit te wachten of jouw boek geselecteerd wordt of niet. En hoe belangrijk het is dat je genomineerd wordt, omdat het zoveel deuren kan openen. Dus ik voel die druk en moet met pijn in mijn hart de boeken afwijzen die niet door mogen gaan.’
De ongrijpbare X-factor
Naast Zerouali bestaat de jury uit Casper van Dijk, Sarriel Taus, Jonneke de Zeeuw en Bart van Aken. Zij hebben de longlist van tien kookboeken samengesteld uit ruim vijftig inzendingen, waar ze in een paar weken tijd doorheen hebben gebladerd. De longlist met de uiteindelijke tien genomineerden werd bekendgemaakt door Sarriel Taus en Nadia Zerouali in de podcast Het Naadje van de Taus. Daarna heeft de jury enkele weken de tijd gehad om de shortlist vast te stellen. Dat is een lijst van vijf boeken die allemaal de titel Het Zilveren Kookboek krijgen. Zerouali: ‘Dat gaat echt in heel goed overleg. We hebben hele fijne meetings. Het gaat heel democratisch: de meeste stemmen gelden. Daarna mag je een boek verdedigen waarvan je het zonde vindt dat het er niet doorheen is gekomen.’ Wat zijn daarbij de criteria? ‘We kijken sowieso naar de originaliteit en kwaliteit van de recepten. Dan kijken we ook naar de toekomstbestendigheid van het boek, de vormgeving en fotografie. Tot slot heb je nog de ongrijpbare X-factor: wat is mooi? Wat is Het Gouden Kookboek waardig? Dat doen we ook een beetje op gevoel. Kookboeken schrijf je niet voor mij. Ik kan al koken. Je schrijft het voor mensen die niet kunnen koken. Daarom is het zo fijn dat we met z’n vijven zijn en het niet de persoonlijke mening is van één.’
Het was, volgens Nadia, moeilijk om van de longlist een shortlist te maken: ‘Vooral wat betreft het koken. Uit de tien genomineerde kookboeken hebben we recepten gekookt en daarover met elkaar gepraat. Dan vallen sommige boeken af, omdat het niet lekker te koken was, of de gerechten niet klopten, of het was onhandig zoeken in het recept. Van daaruit maakten we dan weer de top vijf.’
Watertanden
De auteurs van de genomineerde boeken kozen vele verschillende en originele invalshoeken dit jaar, waardoor er veel variatie in de longlist en shortlist zit. Naast de ervaren auteurs die hun nieuwste titels inzonden, verschenen dit jaar ook weer boeken van getalenteerde debutanten. Voor het eerst in de geschiedenis van Het Gouden Kookboek bestaat de shortlist alleen uit vrouwelijke kookboekenschrijfsters. Een bijzondere nominatie is bijvoorbeeld Van Boven in het wild, geschreven door Yvette van Boven. In het eerste deel van het boek praat de schrijfster over tientallen planten, besjes, blaadjes en wortels die je vaak in het wild kan vinden. In het tweede deel staan gevarieerde en originele recepten waar zowel de beginnende als de hobbykok mee uit de voeten kan.
Een ander boek op de shortlist is Java van Maureen Tan. Hierin behandelt Tan de hartige, pittige Oost-Javaanse keuken. Naast eenvoudige streetfood-recepten komen er onder andere ook uitgebreide dinnerpartygerechten aan bod. ‘De Javaanse keuken heeft alles in zich om wereldwijd the next big thing te worden. Dit boek laat duidelijk zien waarom,’ aldus het juryrapport.
Je zou denken dat de juryleden erg trek krijgen van het beoordelen van al die boeken. Dat kan Zerouali beamen: ‘Gelukkig hebben we dan al wat gekookt, dus dan kun je het ook gaan eten. Dat is ook de bedoeling: een goed kookboek inspireert, informeert, neemt stelling, is visueel om van te watertanden, je moet er honger van krijgen en eruit willen koken. Als het kookboek dát gevoel bij je oproept, dan zit je goed.’
Heeft Zerouali een nieuw favoriet recept ontdekt? ‘Ik heb heerlijk gekookt uit het boek Tofu van Emma de Thouars. Ik kijk nu met nieuwe ogen naar tofu. Het was eerst absoluut niet een lievelingsingrediënt van mij, maar nu wel. Ik heb ook heerlijk Javaans gekookt, dat had ik nog nooit zo uitgebreid gedaan. Dus dat zijn wel boeken en recepten die bij mij zijn blijven hangen.’
Maureen Tan, Java. 150 Recepten uit het hart van de Indonesische archipel, Uitgeverij Carrera, 336 pagina's (€35,00) Karin Gaasterland, Cuisine Carine. Recepten en notities van Karin Gaasterland, Uitgeverij Carrera, 440 pagina's (€33,99) Sarah Shawkat, Noomi. De keuken van Irak, Uitgeverij Fontaine Uitgevers, 256 pagina's (€33,99) Emma de Thouars, Tofu. 40 recepten van ontbijt tot dessert, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 192 pagina's (€23,99) Yvette van Boven, Van Boven in het wild. Een herbarium, eetbare-plantengids & receptenboek, Uitgeverij Nijgh & van Ditmar, 428 pagina's (€34,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
