Over wie gaat het boek? Gaat het over Joachim Klein, of over uw alter ego Andreas?
‘Het gaat over de auteur achter het boek. Mensen lezen een boek vanwege de naam van de schrijver, en wat hij van zijn persoonlijkheid achterlaat in de roman. In mijn geval: mijn ervaringen met mijn oudste broer. Een ontoegankelijk gebied dat ik probeer te verkennen, te begrijpen. Het ging niet eenvoudig, ik had zelfs niet gedacht dat dit boek er zou komen.’
Was het te moeilijk?
‘Het is natuurlijk een intiem onderwerp. Ik heb er jaren over nagedacht, vroeg mezelf allerlei dingen af: is het niet te persoonlijk, te indiscreet, kan ik dit wel doen. Uiteindelijk besloot ik: als je het met liefde doet, dan kan het.’
En al schrijvend dook u – alweer – in het verleden. Want via uw alter ego Andreas Klein schreef u al een reeks romans over uw familie…
‘Mensen denken ten onrechte dat dit iets sentimenteel is. Uitdrukkingen als ‘ik leef hier en nu’, dát is pas sentimenteel. Het verleden is met ons bezig. Het is overal om ons heen. We zijn erdoor gevormd en het bepaalt de toekomst. Zoals in mijn andere boeken schreef ik het verhaal nu ook omgekeerd chronologisch. Als een abseiler vanaf het nu langzaam afdalend in de tijd.’
Waarom kunnen mensen moeite hebben met het verleden?
‘Het verleden is duister en complex, en vaak begraven onder schaamte. Schaamte houdt mensen tegen om terug te kijken. Als je het oprakelt, kom je afschuwelijke én mooie dingen tegen. Maar ik ben uiteindelijk niet als een historicus te werk gegaan, dan was het een afstandelijk en medisch boek geworden. Het moest persoonlijk, raak, in zo eenvoudig mogelijke taal. Kaal en minimalistisch.’
Was uw broer gelukkig?
‘Zeker, hij heeft een mooie schooltijd gehad. Dat was de gelukkigste periode uit zijn leven. Als volwassene moet hij zich zelfstandig staande zien te houden, dat is niet altijd even gemakkelijk. Hij heeft ingesleten patronen, die mensen normaal gesproken al nauwelijks kunnen doorbreken, laat staan mijn broer. Hij zou bijvoorbeeld moeten stoppen met roken, maar dat is onbegonnen werk.’
Hoe staat hij in het leven?
‘Als een allochtoon, die deel van de samenleving is maar er niet echt bij hoort. Hij is een volwassen lichaam met een kleuter in zijn hoofd, die het lichaam niet goed kan aansturen.’
Voor het schrijven van dit verhaal had u in elk geval geen tekort aan inspiratie – u hoefde alleen maar aan vroeger terug te denken…
‘Thematiek en inhoud zijn niet zo belangrijk, die komen wel. Het gaat om de taal waarmee je de inhoud beschrijft. Het boek heb ik in de basis op de eerste dag al af, als ik de synopsis heb uitgewerkt. Die houd ik overigens continu bij. En ik schrijf, terwijl ik werk, recensies van mijn teksten. Ik ben mijn eerste lezer, maar ook mijn eerste criticus. En zolang ik aan het werk ben, schrijf ik continu suggesties voor titels in de kantlijn van mijn manuscript.’
Ik kom je halen als het zomer is is bijna een poëtische titel. Wat zegt die over het verhaal?
‘Het is persoonlijk, met een ‘ik’ en een ‘je’, een boodschap. Het is de voorbode van een beklijvende geschiedenis. Die van mijn broer.’
Hans Münstermann, Ik kom je halen als het zomer is, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 0784 2 (€ 19,90) (hardcover), ISBN 978 90 468 0797 2 (€ 16,50) (paperback)
