In 2016 wordt de vijfhonderdste sterfdag van de Brabantse schilder Jeroen Bosch herdacht met vele activiteiten rondom zijn mythische schilderijen. Het startschot voor het Bosch500-jaar werd gegeven met een graphic novel van stripmaker Marcel Ruijters.
Begin dit jaar kreeg Marcel Ruijters de Stripschapprijs voor zijn gehele oeuvre, waaronder een graphic novel die op het punt van uitkomen stond. Nu ligt Jheronimus sinds enkele weken in de schappen; een strip om je vingers bij af te likken. Met zijn eigen interpretatie van het leven van deze kunstenaar levert Ruijters een meesterwerk af waarvoor superlatieven te kort schieten.
Dik vier jaar werkte de stripmaker aan Jheronimus, inclusief een studie naar de figuur Bosch. Ruijters portretteert de schilder als een familieman. Naast Jeroen spelen vrouw Aleid, zijn twee oudere broers Jan en Goessen, en Goessens echtgenote Katelijn een belangrijke rol. Gezamenlijk runnen zij het familiebedrijf. De familieband is zo sterk dat Jeroen tijdens een reis met bouwmeester Allart naar Vlaanderen wordt gehinderd door een nare droom. Hij besluit om onverrichter zaken terug te keren, de bouwmeester achterlatend. De schilder zou zijn hele leven in de Brabantse hoofdstad Den Bosch blijven en er in 1516 sterven.
Het boek is verdeeld in zes periodes, die ieder overeenkomen met een levensfase van de schilder en zijn schilderijen. Zo is één hoofdstuk gewijd aan Jheronimus’ bekendste werk De tuin der lusten, waarschijnlijk oorspronkelijk Het begin van de Wereld getiteld. In het laatste hoofdstuk wordt de laatste levensfase van Bosch verteld. Hierin voert hij een dialoog met de dood, die aan het verkeerde adres is; Magere Hein moet bij zijn jonge neef zijn. Zijn vrouw heeft ondertussen een bizarre droom en dwaalt rond in een schilderij van haar man.
Ruijters was de juiste man om het leven van Bosch te vertalen naar een graphic novel. Hij brengt het leven in de middeleeuwen zonder opsmuk of verbloeming enorm krachtig in beeld. Wie het andere werk van de stripauteur kent ziet duidelijk overeenkomsten met de middeleeuwse meester.
Jheronimus is één van de prachtigste stripalbums van 2015 en behoort tot het beste werk van Marcel Ruijters. Hij heeft met veel zorg, liefde en respect een waar magnum opus gemaakt.
Boekgegevens
Marcel Ruijters, Jheronimus, Uitgeverij Lecturis, ISBN 978 94 622 6149 5 (€ 19,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2015
