Bert Wagendorp werd vijf jaar geleden gevraagd of hij mee wilde schrijven aan het filmscenario over een groep wielrennende vrienden. De schrijver vertelt tijdens een voorvertoning van Ventoux dat hij zich toen het volgende afvroeg: vier mannen op een fiets, kun je daar iets mee?
Ventoux is dus geen boekverfilming in de klassieke zin van het woord; het succesvolle boek is uit de karakterschetsen voor de film voortgekomen. Toch is het succes van de boekversie niet los te zien van de film die sinds 14 mei in de bioscopen draait. Werd er eerst nog getwijfeld of een film over wielrennende mannen wel volle zalen zou trekken, nadat Ventoux de bestsellerlijsten bestormde verdween deze scepsis als sneeuw voor de zon, aldus Wagendorp.
Het boek zorgde dan ook voor de herontdekking van een onderbelicht onderwerp in de Nederlandse literatuur: mannenvriendschap. Het is naast de fiets dan ook de vriendschap tussen Bart, Joost, Andre, Peter en David die als een rode draad door zowel het boek als de film loopt. ‘Samen fietsen is vriendschap, liefde en verbondenheid tezamen,’ zoals een van de mannen het zo mooi zegt. Dertig jaar eerder bracht de fiets hen al eens bij elkaar op de mythische flanken van de Mont Ventoux, maar die vakantie na hun eindexamen op de middelbare school achtervolgt de vrienden nog steeds. Als Laura, het mooiste meisje van de klas, na al die jaren weer van zich laat horen en de vriendengroep weer compleet is, wordt het tijd om de confrontatie met de berg en enkele vragen uit het verleden aan te gaan. Waarom daalde Peter zo hard af van de Ventoux? En waarom vertrok Laura dertig jaar geleden en heeft ze nooit meer iets van zich laten horen?
Als je het boek letterlijk gaat verfilmen, heb je een dertiendelige serie’, aldus Wagendorp. Voor de verfilming zijn er dus duidelijke keuzes gemaakt. De film is het boek trouw gebleven in de afwisselingvan de verhaallijn uit begin jaren tachtig met die van dertig jaar later. Toch ligt het zwaartepunt in de film duidelijk op de middelbare schooltijd van de vrienden. Het leven is ongecompliceerd en draait maar om een persoon: Laura. Het nostalgische sfeertje en de jarentachtig-hits van onder andere The Cure weten een gevoel op te roepen dat veel mensen zullen herkennen; de wereld ligt aan mijn voeten, maar zal deze vriendschap stand houden?
Bij de film kost het bij de omschakeling naar de verhaallijn van de mannen van inmiddels middelbare leeftijd moeite om dit gevoel van solidariteit vast te houden. Door de focus op de verhaallijnen van Bart en Joost, voegen Andre en David, vertolkt door Wilfried de Jong en Wim Opbrouck, naast een aantal rake grappen en slap geouwehoer weinig toe aan het verhaal. Daarnaast worden, om de vaart in de film te houden, de belangrijkste spanningsbogen matig uitgewerkt. Als Laura aan het einde van de film eindelijk ten tonele verschijnt, wordt het mysterie van haar verdwijning en de relatie met Peter snel afgewikkeld tijdens een etentje. In het boek vallen tijdens een gelijksoortige scène alle verhaallijnen samen, maar doordat de meeste nuances de film niet gehaald hebben, voelt het einde van deze versie als een anticlimax. Het shot waarin Laura naast een dertigjarige jongen zit die wel verdacht veel op de jonge Peter lijkt, heeft tenslotte de vraag waarom ze zo plotseling vertrok al teniet gedaan.
De constante in de film is dan ook de hoofdrolspeler die ook zonder tekst schittert: de Mont Ventoux. Het zijn de prachtige scènes op de flanken van deze mytische berg die de vriendschap van de mannen tot de kern terugbrengt; verbonden zijn door simpelweg samen te fietsen.
Boekgegevens
Berg Wagendorp, Ventoux, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4529 4 (€ 12,50)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2015
