De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer: Een andere kijk op lezen van Marcel Lemmens.
Raymond Noë
Nederland telt 1,8 miljoen volwassen laaggeletterden, en 300.000 van hen halen niet eens het niveau van de eindtoets van de basisschool. Dat
zijn mensen die dus niet in staat zijn om de krant te lezen, of ondertitels op tv, en ook geen brieven van de overheid of een bijsluiter bij een coronatest. Om volwaardig mee te doen in de maatschappij moet je kunnen lezen, en als bijna twee miljoen mensen daar moeite mee hebben, is dat best wel zorgwekkend. In dat licht is het misschien wel nóg zorgwekkender dat schoolkinderen steeds minder goed leren lezen, en dat ze het ook steeds minder leuk vinden om te lezen – althans, dat wordt ons steeds weer verteld in de media. Maar klopt dat beeld wel? Vertaler en redacteur Marcel Lemmens had zo zijn gedachten bij al die onheilsberichten. Hij dook in allerlei publicaties en onderzoeksrapporten, en kwam
al snel tot genuanceerdere conclusies: zo gelden de alarmerende cijfers vooral voor het vmbo, zegt hij, terwijl havo en vwo het heus nog wel goed doen. In zijn boek Een andere kijk op lezen gaat Lemmens in op allerlei zin en onzin die over lezen, leesonderwijs en ontlezing te berde wordt gebracht. Hij doet dit aan de hand van uiteenlopende stellingen als ‘lezen is saai’, ‘lezen is moeilijk’, ‘van lezen word je slimmer’, ‘lezen leer je op
school’ en ‘zonder leesvaardigheid kun je niet goed functioneren’. En in veel gevallen blijkt dan dat de conclusies minder zwart-wit zijn dan
ze ons worden voorgeschoteld. Lemmens sluit zijn boek af met een leesmanifest, met aanbevelingen voor leerkrachten, ouders en begeleiders over hoe ze kinderen aan het lezen kunnen krijgen en houden. Het allerbelangrijkste daarbij: laat zien dat lezen leuk is, dat boeken leuk zijn, en laat kinderen lezen wat ze zelf leuk vinden. Dan komt het allemaal goed.
Marcel Lemmens, Een andere kijk op lezen. Mythen, metingen en meningen over lezen ontrafeld, Uitgeverij Blink, 264 pagina’s (€ 23,50)
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
