Londerzeel is een plaats in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De inwoners worden Londerzalenaren of Kiekenplukkers genoemd. Ik had nog nooit van Londerzeel gehoord, maar juist in díe gemeente zou de uitreiking plaatsvinden van de Gerard Walschapprijs.
Officieel heet de prijs Literatuurprijs Gerard Walschap-Londerzeel. Het moet direct duidelijk zijn dat het hier niet alleen om de nagedachtenis gaat van een belangrijke Vlaamse schrijver, maar ook om Londerzeel en de Kiekenplukkers. Dat jaar was Pauline Slot genomineerd en ik zou er met haar heen gaan. Heen en terug zo’n 360 kilometer. We hadden helaas geen rekening gehouden met files. We kwamen maar net op tijd aan in het slaperige stadje. Nog even iets eten! We konden alleen een frietkot vinden, in de schaduw van de kerk. Vlaamse friet, dat was lekker.
Om het zaaltje waar de uitreiking plaats zou vinden binnen te kunnen gaan, moesten Pauline en ik langs de kaartverkoop. De dame die er de scepter zwaaide kon maar moeilijk geloven dat er een uitgever en een genomineerde aan haar tafeltje stonden en het kostte haar zichtbaar moeite ons zonder te betalen toegang te verschaffen.
De zaal was overvol. Ik nam Pauline mee naar de voorste rijen, in de veronderstelling dat daar gereserveerde plaatsen zouden zijn voor de genomineerden, maar nee. Een beetje verdwaasd stonden we in het gangpad. Er kwam niemand van de organisatie om ons te begroeten, of ten minste een plek toe te wijzen. De ceremoniemeester beklom het spreekgestoelte, juist op het moment dat Pauline en ik op rij acht naar twee lege plaatsen schuifelden.
De schepenen werden uitvoerig welkom geheten, evenals de organisatoren, het publiek en in het bijzonder de plaatsvervanger van de Minister van Cultuur van de deelregering. Misschien kwam het door het applaus dat daarop volgde dat de man vergat de auteurs te noemen? Geen mens in de zaal wist wie van hen behoorde tot het selecte gezelschap van genomineerden. In de toespraak van de plaatsvervanger van de minister van cultuur ging het om plaatselijke, regionale en nationale politiekekwesties. Subsidies, de sluiting van een bibliotheek, leesonderwijs en de bestrijding van analfabetisme.
Toen tegen het einde van de avond de prijsuitreiking naderde, was er nog niets gezegd over één van de uitverkoren titels. Dat leek nu toch te gaan gebeuren. Een volgende spreker hield een boek van acteur en schrijver Josse De Pauw omhoog. Ik herinner me de titel: Werk. Ik herinner me niet wat erover gezegd werd. De Pauw kreeg zijn prijs en de avond kwam tot een einde. De andere boeken, de andere auteurs: ze werden niet eens genoemd. Ik had last van plaatsvervangende schaamte. De terugreis met Pauline maakte alles goed. We spraken over het leven, er werd een vriendschap geboren.
Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Sinds een jaar is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2015
Beste,
Dit zou gaan over een incident van minstens 4 jaar geleden. Het lijkt mij relevant om te vermelden wanneer de uitreiking precies plaats vond. Hoeft men voor zoiets banaals oude koeien uit de gracht te halen? In plaats van hierover een column te schrijven was het misschien beter geweest om de organisatie hierover aan te spreken.
Jan, een fiere Londerzelenaar.
Beste Jan,
Dank voor je reactie. Ik heb met de redactie van de Boekenkrant afgesproken dat mijn columns zullen gaan over mijn tijd als uitgever van De Arbeiderspers. Ik was bijna dertien jaar werkzaam bij de uitgeverij. De gebeurtenis in Lommerzeel is zo’n herinnering. Een pijnlijke, weliswaar, maar toch een herinnering.
Met vriendelijke groet, Lex Jansen