Hans Renders is directeur van het Biografie Instituut in Groningen. Eens in de maand is hij te gast in het radioprogramma Met het oog op morgen, waar hij in de rubriek ‘Een Leven in Letters’ de luisteraars bijpraat over de stand van zaken in ons land, voor zover het gaat over het fenomeen biografieën. Vrijwel altijd wordt hij geïnterviewd door Mieke van der Weij, zelden of nooit door een van de andere presentatoren. Het leuke van de combinatie Renders-Van der Weij is dat het enthousiasme van beiden voor het geschreven woord uit mijn luidsprekertjes spat. Zelf heeft Renders twee biografieën op zijn naam staan. De eerste over Jan Hanlo (1998), de tweede over Jan Campert (2004). Samen met Sjoerd van Faassen werkt hij aan een derde biografie, ditmaal over Theo van Doesburg. Renders weet dus waarover hij praat en dat is misschien ook de reden dat hij zijn enthousiasme voor het genre zo goed voor het voetlicht weet te brengen. Zelfs als hij het heeft over lijvige biografieën van schrijvers waar ik nog nooit van gehoord heb, weet hij mij nieuwsgierig te maken.
De vraag of er al dan niet een biografie over een auteur verschijnt, is niet of nauwelijks te beantwoorden, de vraag naar het waarom van sommige keuzes nog minder. Het antwoord dat het dichtst bij de waarheid komt, is toch nog altijd: ‘omdat er iemand was die het wilde schrijven’. Over Wolkers en Hermans hebben respectievelijk Onno Blom en Willem Otterspeer geschreven, maar een biografie over Harry Mulisch of Jacques Hamelink is er (nog) niet. En of ze er zullen komen, staat voorlopig nog in de sterren geschreven. En dan zijn er ook nog de biografieën die jaar in jaar uit worden aangekondigd, maar nooit verschijnen. Ik herinner me een eerste gesprek over de publicatie van het verzameld werk van de grootste schrijver van de vorige eeuw uit België: Louis Paul Boon. Er werd toen natuurlijk ook gesproken over de biografie, die het verzameld werk zou ondersteunen en vice versa. De biograaf, Chris Humbeeck, heeft bij ieder reeds verschenen deel van het verzameld werk een uitstekend nawoord geschreven, maar de biografie is er nog altijd niet. Een ongelukkiger voorbeeld is de biografie van Martinus Nijhoff. Toen schrijver en journalist Andreas Oosthoek aan de enorme klus begon, was hij nog hoofdredacteur van de Provinciale Zeeuwse Courant, een druk bezet man. Inmiddels laat de biografie wel heel erg lang op zich wachten. De heer Oosthoek bezit en beheert de auteursrechten op het werk van onder andere Martinus Nijhoff, waardoor een andere biograaf geen toegang heeft tot de bronnen van het werk van de dichter. Hopelijk bestaat de rubriek van Hans Renders nog als genoemde biografieën toch het daglicht zien.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2022.
