Het is u misschien niet opgevallen, maar 2018 was het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed, met als thema ‘Erfgoed verbindt’.
Ik stel me voor dat op bureaus van ambtenaren in provinciehuizen folders uit Brussel liggen die hen op zoiets wijzen. Daarna komt zo’n onderwerp op agenda’s van vergaderingen te staan en uiteindelijk ontstaan er plannen om op regionaal of lokaal niveau iets te organiseren. In het geval van de provincie Utrecht was dat het poëzieproject ‘Parade der Poëten’, een initiatief van Gerhard te Winkel en Alexis de Roode. Wat was het idee? In drie regio’s en drie gemeentes werden gedichtenwedstrijden georganiseerd, met het door Europa geopperde thema. Er werden driehonderd bijdragen ingestuurd, waar zes verschillende jury’s zich over bogen. Iedere ‘wedstrijd’ eindigde met een poëzieavond, waarbij de genomineerden en de winnaars het podium bestegen. Natuurlijk waren er bloemen en toespraken, maar overal stond toch het erfgoed én de poëzie centraal. Het was al snel duidelijk dat er een bundel gemaakt moest gaan worden. Soms zijn er vragen waar je als uitgever geen ‘nee’ op kunt zeggen.
Om de bundel op een nog hoger plan te tillen werd aan vijftien professionele dichters gevraagd een bijdrage te leveren. Uiteindelijk zouden er zesenzeventig gedichten van eenenzestig dichters in de verzameling worden opgenomen. Het Vrijheidsmonument in Eemnes, de Ocrietfabriek in Eembrugge, de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort, het toegangshek van de ridderhofstad Groenewoude bij Woudenberg, of landgoed Sandwijck in De Bilt: iedere plaats leverde de nodige inspiratie voor een gedicht. Vormgever André van Zwieten vond het van groot belang dat de lezer de plek waar de tekst naar verwijst zou kunnen bezoeken. Op de binnenflappen plaatste hij de kaart van de provincie met nummers langs wegen en water, in steden en dorpen, die corresponderen met de nummering van de gedichten in de bundel. Het komt erop neer dat je de verzen te voet of op de fiets kunt volgen.
De slotmanifestatie van Parade der Poëten vond plaats in het oude centrum van Utrecht, in de Boothstraat, op steenworp afstand van het Janskerkhof. Europa, folders op bureaus, plannen op papier: het had plaatsgemaakt voor iets tastbaars. Dichters met kinderen, geliefden of vrienden. Mensen uit het hele land, uit Vlaanderen zelfs. Er was muziek, er was een eerste exemplaar. Cultureel erfgoed verstopt zich in stenen en is terug te vinden in het landschap, maar deze avond tooide het zich met woorden.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 3 december 2018.
