In deze maanden waarin zoveel werd afgelast, uitgesteld, of digitaal vertaald pas ik me aan en weet ik dat dingen missen onvermijdelijk is. Nooit eerder heb ik me zo goed gerealiseerd dat er gradaties zijn in missen. Een vakantie op Corsica scoort lager dan een bezoek van een goede vriend, een middagje op een zonnig terras scoort hoger dan een bezoek aan de bioscoop. Vanzelfsprekend is dit voor iedereen anders, maar een mis-lijstje kan elk van ons zonder problemen maken. Of ik er nu heen ging of niet, op de jaarkalender van vóór corona was de Beurs van Bijzondere Uitgevers altijd een vast moment. De laatste keer dat een stroom boekenmensen op het Leidseplein uit de trams stapte om naar Paradiso te gaan is al bijna anderhalf jaar geleden. Er waren zoveel deelnemers aan de beurs dat zowel de grote, als de kleine zaal, het eerste als het tweede balkon volledig bezet waren. Ik herinner me de eerste keer dat we naar de Beurs gingen. We woonden op de Leidsegracht, de Weteringschans was bij ons om de hoek. Vanuit antiquariaten in Utrecht, Amsterdam, Parijs, Londen en New York hadden we al een mooie verzameling bijzondere boeken naar ons huis gesleept, maar nu werd het tijd voor iets anders! Uren hebben we er rondgedwaald; met tassen vol boeken gingen we uiteindelijk weer naar huis. Nergens dan op deze beurs zie je beter dat het begrip ‘boek’ breder is dan een x-aantal pagina’s tussen een omslag. Die middag heb ik voor het eerst in mijn leven een leporello gekocht. Het boekje kon je als een harmonica uitvouwen en bood – helemaal uitgevouwen – zeker anderhalve meter lang gedichten en bijpassende illustraties. Het schijnt dat bij de eerste opvoeringen van Mozarts opera Don Giovanni de bediende een lijst maakte van alle minnaressen van zijn meester, waarbij iedere schoonheid haar eigen pagina kreeg toebedeel. Het harmonicaboekje dat zo ontstond liet het publiek duidelijk zien om welke aantallen het hier ging! De bediende heette Leporello, vandaar de naam die we nu nog steeds aan een dergelijke uitgave geven. Extreem grote boeken naast een tekst op een graankorrel, papyrusrollen en drukwerk op vilt: het was er allemaal. Bij één van de standjes lagen luciferdoosjes, die beplakt waren met de afbeelding van een omslag. Schoof je zo’n doosje open dan vond je een mini boekje met hetzelfde omslag. Tot mijn verbazing kon je de teksten op de pagina’s eigenlijk heel goed lezen. Ik heb het doosje dat ik toen kocht nog steeds ergens in een laatje. Het zal niet moeilijk te raden zijn waar ik nu zin in heb. Met het schrijven van deze column is een bezoekje aan de komende Beurs van Bijzondere Uitgevers spectaculair gestegen op mijn mis-lijstje.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2021.
