Over hardwerkende polderboeren, familiegeheimen en de bijzondere band met de natuur in de Noordoostpolder, eind jaren ’80, waar pioniersfamilies door grondprijzen en mechanisering worden opgejaagd.
In alle vroegte hoorde ze hem beneden aan de telefoon. Door de open slaapkamerdeur klonk zijn opgewonden toon vanuit de woonkamer. ‘Luister, Joop, we hebben geen tijd te verliezen. De uien zijn te duur om op het land te storten. Hoeveel scholieren heb jij aan het werk, en Mart?’
Raas viel stil toen Joop met een antwoord kwam.
‘Laat ze allemaal hier komen. En wie er nog belt op de advertentie ook laten komen. En jij belt Mart nu. Hij moet de tractor met de andere transportbanden brengen en jij haalt bij hem de stortbak op. Nee, wacht! Ik bel hem zelf.’
Raas zweeg abrupt. Joop had zeker nog iets op te merken.
‘Ja, nee, wij sorteren de rotzooi eruit en de uienagent neemt een monster op de vrachtwagen.’
De volgende dagen werkten er tientallen scholieren langs de transportbanden. Ze pakten de zieke uien met hun bruine kleur en voze vorm op tussen de hardgele bollen en gooiden ze in kruiwagens of kuubskisten. Een vrachtwagen laadde de gesorteerde uien.
En opnieuw stopte de afname.
‘Ik pik dit niet,’ riep Raas door de telefoon tegen de uienagent.
‘Deze uien zijn goed. We rapen alle zieken eruit en we leveren de uien volgens contract onder de maximale tarra. En anders stappen we naar een advocaat.’
Hij blufte niet. De broers overlegden met de pleitbezorger. In allerijl nam Joop foto’s van de scholieren aan de sorteerlijn tussen de volle kruiwagens en kuubskisten. Een dag later hees Raas zich in zijn nette pak, kamde na een vlugge douche zijn natte haar en haastte zich naar de auto van Mart.
Ze rende hem na met de fotomap. ‘Hier, je vergeet de foto’s.’
De middag verliep traag. Ieder uur keek ze op haar horloge. Ze had mee moeten gaan…
Boekgegevens
Ine van Staveren, Tussen aardappels en aardolie, Uitgeverij Eko-Azakh, ISBN 978 90 822 7220 8 (€ 18,95)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2015
