Tijdens een zoektocht in Afrika ontmoet de schrijver lokale vogelaars, kunstenaars en antropologen, die hem vertellen over ijsvogels in hun traditionele cultuur. In Bamoun hoort hij over een geheim initiatieritueel met ijsvogelveren.
De Bamoun gemeenschap kent een aantal instellingen en geheime genootschappen die de koning bijstonden in het besturen van zijn koninkrijk. Vandaag de dag gaat dat over het sociale, culturele en geestelijke welzijn van de Bamoun gemeenschap. Er bestaat nog steeds een groep van mannen die de Geheime Krijgers genoemd worden en die een soort geheime garde van de koning vormen. Sali heeft gehoord dat de groep wel uit meer dan tweehonderd soldaten bestaat. Maar niemand weet dat zeker, want het is een geheime garde. Hoe je er voor gevraagd wordt, is ook niet helemaal duidelijk. Het toetreden tot deze garde vindt in een geheime initiatieplechtigheid plaats, die dagen kan duren.
Op die plechtigheid waar een of meerdere nieuwe leden in de groep worden opgenomen, zijn alle Geheime Krijgers aanwezig en de oudste van hen heeft namens de koning de leiding. De koning zelf is er niet bij, hij blijft in zijn paleis. Met behulp van een hoofdband draagt de oudste de kop van een ijsvogel op zijn voorhoofd, met de snavel naar voren. De vogel is met toestemming van de koning bij uitzondering gedood. Sali tekent het voor mij uit. “In onze traditie”, zegt hij, “heeft de kop van de vogel bijzondere kracht.” De kop van de ijsvogel is zo uitzonderlijk sterk omdat die beschermd wordt door de Geest van het Water. De naam van de vogel is dan ook Messi Nghè dat betekent: de vogel van de Water-Geest. Voor de Grasveld mensen is water ontzettend belangrijk. De ijsvogel met zijn blauwe kleur (van water) verwijst naar de oude wateren van de geesten. Dat water stroomt nu nog in een klein riviertje Mon Nghen dat langs een bos loopt in een uithoek van het koninkrijk. Door de kop van de vogel op zijn voorhoofd te dragen is de oudste krijger in contact met de Water-Geest en is deze geest op de bijeenkomst ook zelf aanwezig.
Boekgegevens
Willem Hendrik Gispen, Het Afrika van de ijsvogel, Uitgeverij Pharos, 208 pagina’s, ISBN 978 90 793 9967 3 (€ 18,90)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2016
