Wouter Kusters is een unieke schrijver en denker. Hij maakte zelf tot twee keer toe een psychotische episode door en weet waar hij het over heeft: filosofie kan ongemerkt overgaan in waanzin. En omgekeerd: uit momenten van waanzin ontstaat de mooiste filosofie.
In sterren geschreven. September 2007
Op een avond liep ik de Stad in om mijn nieuwe Inzicht te verkondigen onder de mensen. De straat was niet meer de gewone vertrouwde straat van vroeger: alles stond in een ander licht. Ik zag niet meer enkel de buitenkant van dingen en mensen, maar zag ook onmiddellijk wat hun innerlijke bestemming was. Ik zag de bedoelingen van mensen aan de manier waarop ze zich voortbewogen, hun gezichtsuitdrukking, gebaren en de kleur van hun kleding. Ik had zelf een zwarte broek en rode jas aan en het viel me op dat er opvallend veel mensen net zo gekleed waren. Er waren blijkbaar meer mensen met het nieuwe Inzicht bezig. Onopvallend gaven wij, de roodjassigen, elkaar tekenen van verstandhouding.
Inwendig grinnikend, uitwendig mompelend liep ik door. Het was uitgaansavond en er was al aardig wat volk op de been. Ik moest door het grote winkelcentrum heen om in de binnenstad te geraken. Het was erg druk en er hing een luidruchtige, opgewonden sfeer. Sommigen hadden duidelijk ook het Inzicht, ze keken op een speciale manier. Ik hield er rekening mee dat de sfeer door mijn aanwezigheid zou kunnen omslaan en mijn Plan zou kunnen uitkristalliseren tot geweld. Ik moest daarom niet te veel opvallen en kon maar beter het winkelcentrum verlaten.
Ik had de dagen daarvoor zoveel heldere ideeën gekregen en inzichten ontvangen, dat ik had besloten een nieuw boek te schrijven over waanzin, met de codenaam ‘Hotel Neon’. Daarin zou ik het opsluiten van mensen in psychiatrische inrichtingen aanklagen en tegelijk zou ik het zielenleven van waanzinnigen gedetailleerd beschrijven — en dat alles in de verhulde vorm van filosofie. Dit geweldige Plan moest echter niet voorbarig in de openbaarheid komen. Het zou jammer zijn als anderen ermee aan de haal gingen. Daarom snel het winkelcentrum uit verder de binnenstad in. Ik liep en dacht, zag en keek als een bezetene. Overal fietsers, voetgangers en auto’s, een bonte verzameling micro- en macrogebeurtenissen om over door te denken. Wat zich voor me afspeelde, leek wel een decor van de film die al vooruitwees naar mijn boek. De mensen leken te zijn weggelopen uit mijn toekomstige boek, en was ik niet de auteur, dan leek ik wel uit mijzelf weggelopen.
Mijn Inzicht hield in dat ik meer ‘zag’ dan er oppervlakkig te zien was. En al doordenkend zag ik boven het hotel aan de rand van het plein mijn eigen boek aangekondigd. Je had van dat kindervuurwerk, van die sterretjes waarmee ze in Volendam aan de gang waren geweest, daar ten noorden van joods Amsterdam waar ze wel raad wisten met zeevruchten. Met dat soort sterretjes dus stond reuzegroot in het donker ‘Hotel Neon’ geschreven. Mijn Plan, uitgelekt, in de sterren geschreven! Maar dat kon toch niet echt daar staan? Als ik echt zou geloven wat ik zag, dan zou ik waanzinnig zijn. Om niet toe te geven aan de mogelijkheid dat ik iets zag wat er niet was, keek ik met opzet niet nog een keer omhoog, maar liep door zonder iets te laten merken. Ik besloot een tandje lager te denken, want mijn doordenken had blijkbaar te sterk uitstralende effecten op mijn omgeving.
Boekgegevens
Wouter Kusters , De filosofie van de waanzin, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0632 8 (€ 39,95)
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie maart 2015
