Wanneer dokter Guillermo García Medina in 1937 het leven van Manuel Arroyo Benítez redt, raken de twee bevriend. Jaren later helpt de arts de oud-patiënt opnieuw, dit keer met het infiltreren van een onderduikingsnetwerk van veelgezochte nazikopstukken.
Ik herinnerde me alles nog, ook dat haar oudere zus Asunción heette. Het meisje, waarschijnlijk haar dochter, haalde haar schouders op en bleef haar hand voor me ophouden, zo brutaal dat ik erom moest lachen. En terwijl ik voorzichtig Benigna’s cadeau uit mijn zak haalde, liet het jongetje dat ik al die tijd bewust had genegeerd, aan de andere kant van zijn moeder zijn donkere hoofdje zien. ‘Vind je het mooi?’
Ik probeerde niet naar hem te kijken, terwijl het toonbeeld van hebberigheid heftig knikte. ‘Goed dan, alsjeblieft, voor jou, want jij daar…’ en mijn hart bonsde in mijn keel toen ik me naar hem omdraaide, ‘jij bent te groot voor dat soort dingen, of niet soms? Op je achtste…’ ‘Hoe weet u dat ik acht ben?’ Hij was tenger en groot voor zijn leeftijd, met een lang, smal gezicht en donkerbruin haar, en hij beloofde uit te groeien tot een man met volle wenkbrauwen en een rechte, tamelijk lange neus, lang genoeg om de bril te dragen die wellicht een vroegtijdige bijziendheid zou corrigeren, een man die maar heel weinig leek op de enige familie die hij had gekend.
‘Omdat ik heel slim ben.’ Ik lachte naar hem, en alsof hij mijn voorspellingen wilde logenstraffen, antwoordde hij met de glimlach van zijn moeder. ‘Ik weet dat je in september acht bent geworden, dat je in de calle Ayala woont, dat je Amparo’s zoon bent, en ik weet…’
Ik kende haar zo goed dat ik haar niet hoefde te zien om haar angst te ruiken, en nog voordat ik het zag, wist ik dat ze opnieuw verbleekte. Ik kende haar zo goed dat ik al voorzag dat ze me haastig, onbeholpen en gejaagd zou onderbreken toen ik op het punt stond er alleen nog aan toe te voegen, en zeker niet meer, dat ik wist dat haar zoon van voetballen hield omdat hij op beide knieën korstjes had. Wat ik nooit had kunnen voorzien waren de woorden die ze me influisterde, terwijl ze haar nagels zo krachtig in mijn onderarm klauwde dat het pijn deed. ‘Hij heet geen Guillermo meer.’
Die zin deed ook pijn. Ik had mijn missie volbracht en hoefde daar geen minuut langer te blijven, maar ik had nog iets te doen. Voordat ik vertrok, gaf ik het popje aan het meisje, wuifde het jongetje gedag en bracht mijn mond naar het oor van zijn moeder. ‘Ik ook niet.’
Ik deed een paar stappen naar voren, draaide me om en zag dat Amparo me na bleef kijken, volkomen stil, als een grenspaal die de stroom gelovigen met palmpasenstokken in hun hand in tweeën deelde. Toen ging de zon onder. Het had een mooi beeld kunnen zijn voor een afscheid, maar dat kon ik me nog niet permitteren.
Op de laatste zondag van maart 1947 ging ik op weg naar een vrouw die mijn ware identiteit kende. Amparo wist dat ik niet Rafael Cuesta Sánchez heette, maar Guillermo García Medina. En dat ik arts was, al had ik geen officiële papieren en werkte ik voor een transportbedrijf. Wat ze niet wist, was dat ik naar haar toe kwam om mijn vriend Manuel Arroyo Benítez te helpen, die de identiteit van Adrián Gallardo Ortega had aangenomen om daarmee te infiltreren in een organisatie van voortvluchtige nazi’s en als een van hen naar Argentinië te emigreren.
Intussen leefde de echte Adrián Gallardo als bedelaar in Berlijn en liet hij, als hij door een patrouille werd aangehouden, het legitimatiebewijs zien van een man die Alfonso Navarro López heette.
Mijn verhaal is het verhaal van drie bedriegers.
Boekgegevens
Almudena Grandes, De patiënten van dokter García, vertaling: Mia Buursma en Rikkie Degenaar, Uitgeverij Signatuur, 832 pagina’s (€ 29,99)Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant editie 1 april 2019.
