Afgelopen woensdag was het weer Internationale Vrouwendag, een jaarlijkse dag waarop vrouwen wereldwijd samenkomen en zowel problemen aankaarten die vrouwen nog steeds ondervinden als het moois vieren dat vrouwen door de eeuwen heen hebben gedaan en gemaakt. Ook in Nederland waren er door het hele land allerlei activiteiten. Het was moeilijk kiezen, maar uiteindelijk kwam ik uit op Bazarow.LIVE in de Bibliotheek Neude in Utrecht.
Door Ilse van Oosten
Bazarow is een online platform waarop boeken – en boek gerelateerde onderwerpen – van allerlei genres en vanuit allerlei tijdperken besproken worden. Ook houdt het digitale Bazarow Magazine je op de hoogte van onder andere boekennieuws, evenementen en voorpublicaties. En iedere maand, zoals op Internationale Vrouwendag, treedt Bazarow uit zijn online omgeving om naar het podium te verhuizen met Bazarow.LIVE.
Ditmaal waren ze te vinden in de theaterzaal van de prachtige Bibliotheek Neude, gevestigd in een voormalig postkantoor uit 1924 dat qua uiterlijk meer aanvoelt als een kathedraal. Hier spraken uitgeefdirecteur en redacteur Roeland Dobbelaer en literair journalist en programmamaker Liliane Waanders drie vrouwelijke auteurs en hun recent verschenen boeken.
De aftrap is het gesprek met Christine Otten over haar essay De ander bestaat niet, waarin Otten pleit voor de verbinding tussen de schrijver en diens personages en thematiek. In een pamflet-achtige stijl bespreekt ze een democratische vorm van schrijven. Een schrijver moet tijdens het schrijfproces zelf ook veranderen en tot nieuwe inzichten komen. Otten werpt zichzelf op als personage, je volgt haar in haar strijdt om gelijkwaardigheid tussen mensen onderling. Ze ziet dit als een proces dat schrijvers aan moeten gaan, en daar is moed voor nodig.
Vervolgens spreekt Dobbelaer Basje Boer over haar recente boek Pose. Over hoe we kijken en wie we spelen, over de rollen die vrouwen innemen in films en popcultuur. Basje vertelt over haar eigen relatie tot films; haar groeiende fascinatie daarmee als kind en tiener, en hoe ze op den duur anders naar films ging kijken. Hoewel ze al langer essays schrijft over films, merkte ze pas gaandeweg een rode draad op: hoe vrouwen verbeeld werden in films. Met deze rode draad in gedachten bracht ze in Pose haar eerder gepubliceerde filmessays samen met veel nieuwe essays, waarin ze nu ook voor het eerst voorzichtig haar persoonlijke relatie tot de representatie in films aanstipt.
Voor het afsluitende gesprek bespreekt Waanders met Femke Brockhus haar nieuwe roman Kleine haperende vluchten, over een man die achterblijft met zijn jonge dochter nadat zijn vrouw plots verdwijnt. De roman is experimenteel, met veel gebruik van witruimtes die de lezer dwingen zelf verbanden te leggen. Brockhus geeft aan dat het leren weglaten van grote delen tekst een proces is geweest dat ze tijdens het schrijven van haar eerste roman Laat het stil zijn heeft geleerd. Dankzij deze eigenzinnige stijl blijven verschillende interpretaties van de roman naast elkaar bestaan. Wel geeft Brockhus de lezer handvatten tijdens het lezen, bijvoorbeeld door het aanhalen van vrouwelijke schrijvers als Sylvia Plath of Virginia Woolf – en vooral Vasalis, aan wiens gedicht de titel is ontleend.
Het is fascinerend om te luisteren naar wat een schrijver aanzet tot schrijven, hoe het proces eruitziet, hoe vrouwelijke schrijvers elkaar beïnvloeden en inspireren, en hoe vrouwen naar film en literatuur kijken. Na deze gesprekken, en de afsluitende boekentips van Dobbelaer en Waanders, stonden er weer behoorlijk wat nieuwe boeken op mijn lijstje. Gelukkig waren er na afloop dan ook genoeg boeken te koop bij het kraampje van de Utrechtse boekhandel Savannah Bay aan de zijkant van het podium.
De volgende Bazarow.LIVE zal plaatsvinden op 5 april. In het thema van de Maand van de Filosofie zullen ditmaal voormalig Filosoof des Vaderlands Hans Achterhuis en schrijver van het kinderboek voor de Maand van de Filosofie Joke van Leeuwen te gast zijn. Voor meer informatie, klik hier.
Christine Otten, De ander bestaat niet, Uitgeverij de Geus, 72 pagina’s (€ 10,99)
Basje Boer, Pose. Over hoe we kijken en wie we spelen, Uitgeverij Nijgh & van Ditmar, 384 pagina’s (€ 26,99)
Femke Brockhus, Kleine haperende vluchten, Uitgeverij De Bezige Bij, 165 pagina’s (€ 21,99)
