‘In Het veer van Istanbul fotografeer ik de geografische grens, terwijl de tekst gaat over de meer onzichtbare grenzen. In het verhaal, dat gaandeweg de vorm van een soap aanneemt, worden de levens van acht Istanbullers in een cruciaal en turbulent jaar beschreven,’ vertelt Nicole Segers, fotografe wier werk nog tot en met 18 april 2010 in de Kunsthal te Rotterdam hangt. Samen met schrijfster en journaliste Irene van der Linde bracht ze eerder Het einde van Europa in beeld: de oostgrens van Finland tot Bulgarije. ‘Dit keer kozen we voor een ander soort grens, fysiek en metaforisch: de Bosporus. Daarin wilde ik de betekenis laten zien van het water dat Europa en Azië scheidt. Daartoe reisde ik de oevers van de Bosporus af. Op het water zelf bevind je je in een kortstondige droom, op de oevers ben je in de hectische stad. Een deel van die stad is Europees, een ander deel is Aziatisch. We leefden op beide oevers. Waarbij me opviel: de meeste verbinding zochten we van oost naar west. Want in het Europese deel gebeurt vrijwel alles, in het Aziatische deel wordt voornamelijk gewoond.
Met Het veer van Istanbul willen we het denken op gang brengen. Thema’s die in Turkije spelen, verbergen zich in de foto’s. Het land is daarmee een spiegel voor Europa. De botsing tussen een traditionele en moderne manier van leven speelt er bijvoorbeeld al decennia. Die confrontatie is voor ons recent en vernauwt zich tot een discussie over “wij” en “moslims”. Dat creëert vervolgens weer eigen, vernauwde grenzen.’
‘Turkije is als een schip dat naar het westen vaart, terwijl de mensen op het schip naar het oosten lopen,’ schreef Irene van der Linde. En wij? Het veer van Istanbul verruimt de blik op de grenzen van Europa en op onszelf, die daarbinnen wonen. Na Turkije wacht de Balkan, en daarmee zijn de grenzen nog niet bereikt. Het Fonds voor de Letteren en het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst dragen bij, Europese subsidie is er niet. Europa zou anders wel eens voorwaarden en grenzen kunnen gaan stellen.
Irene van der Linde en Nicole Segers, Het veer van Istanbul, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0215 3 (€ 37,50)
ARTIKEL – De grenzen van Europa
