Al eeuwen droomt de mens ervan te kunnen opstijgen en door het luchtruim te zweven als een vogel. Twee bescheiden broers uit Ohio slagen hier in 1903 voor het eerst in. Auteur en historicus David McCullough tekent hun levensverhaal op in De gebroeders Wright.
In de negentiende eeuw leek het lang ondenkbaar dat mensen zich binnen afzienbare tijd door het luchtruim zouden bewegen. McCullough beschrijft dat degenen die zich bezighielden met de luchtvaart daarom een dankbaar onderwerp van spot waren. In de San Francisco Chronicle verscheen in de jaren negentig van de negentiende eeuw nog een overzichtsartikel met het onderwerp ‘de vliegmachinegek’. Het was echter de dood van een van deze ‘luchtvaartgekken’, de Duitse zweefvliegfanaat Otto Lilienthal, die in oudste broer Wilbur Wright een ongekende nieuwsgierigheid losmaakte naar alles wat door de lucht kon zweven.
Deze groeiende fascinatie voor het luchtruim, waarmee Wilbur zijn jongere broer Orville als snel wist te besmetten, is het startpunt van De gebroeders Wright. McCullough heeft duidelijk een keuze gemaakt om vooral het werkzame leven van de broers te belichten. Van het eerste prototype zweefvlieger tot de ongekende successen die ze tien jaar later in Europa en Amerika behaalden met het gemotoriseerde vliegtuig de Flyer – McCullough laat het allemaal de revue passeren.
Toch is het boek niet alleen geschikt voor vliegtuigfanatici. De technische aspecten van de vliegtuigbouw worden zeker niet gemeden, maar hebben in het verhaal van McCullough niet de overhand. Het meest in het oog springend is namelijk de persoonlijke correspondentie van de familie Wright, de dagboekfragmenten van hun vader en de krantenartikelen over de luchtvaartvorderingen van beide broers. De gebroeders Wright schetst dan ook vooral een persoonlijk beeld waarbij volharding, inzet en tomeloos enthousiasme op elke bladzijde voelbaar zijn. Zelfs als door een technisch mankement aan hun vliegtuig een eerste luchtvaartdode valt te betreuren, en Orville ernstig gewond raakt, gaan de broers door met hun missie. Hun vader, bisschop Wright, schrijft aan Orville: ‘Ik word gekweld door de pijn die je moet voelen en voel mee met de tegenslag die je ultieme succes in de luchtvaart vooralsnog heeft uitgesteld.’
Bovenal schetst McCullough een tijdsbeeld waarin men zich nog over allerhande dingen verwondert. Deze verwondering uit zich niet alleen in de tienduizenden mensen die aanwezig zijn bij de demonstratievluchten van de broers, maar ook in de kennismaking van zus Katherine Wright met lettervermicelli. Beide broers hadden toen niet kunnen bevroeden dat hun pioniersdrang de wereld dusdanig zou verkleinen dat mensen zich in de eenentwintigste eeuw nog slechts met moeite laten verbazen.
Illustratie: Sjors Janssen
Boekgegevens
David McCullough, De gebroeders Wright, vertaling: Erik de Vries, Uitgeverij Spectrum, ISBN 978 90 003 4684 4 (€ 29,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2015
