De WK-gekte is weer in de wereld en zo komt alles wat de vierjaarlijkse hoogtij van het voetbal aanwakkert bovendrijven. Maar niet alles is vreugde en glorie. Jaarlijks wordt een biljoen dollar gemoeid met het gokken op voetbal.
Pas in maart 2011 begon de FIFA in te zien dat het manipuleren van wedstrijden kan uitgroeien tot het grootste sportschandaal van de geschiedenis. In Duister spel neemt onderzoeksjournalist Brett Forrest, die zijn strepen verdiende bij onder meer ESPN The Magazine, National Geographic en The New York Times Magazine, geen blad voor de mond. Duister spel vermengt de biografieën van de Singaporeaan Wilson Ray Perumal en de Australiër Chris Eaton. De eerste is de koning van het matchfixing, de tweede groeide via een topfunctie bij Interpol uit tot de ultieme strijder tegen het beïnvloeden van sportuitslagen. Samen nemen ze de hoofdrollen op in een beklijvend kat-en-muisspel waarin ook andere duistere types constant hun paden kruisen. Het maakt van Duister spel een niet te versmaden boek, een triller die je kijk op een van de populairste sporten ter wereld drastisch kan veranderen.
Het boek schetst vlot en overzichtelijk beide levenslopen vanaf de jeugdjaren. Zo zocht Perumal gezien zijn moeilijke gezinssituatie zijn toevlucht tot de criminaliteit. Je volgt hem langs zijn vele bezoeken aan Europa, zijn eerste grote toernooi (de Olympische Spelen van Atlanta in 1996) en wat het orgelpunt in zijn carrière moest worden: het wereldkampioenschap voetbal van vier jaar terug in Zuid-Afrika. Bij dat toernooi uit Forrest onverbloemd punten van kritiek. Zo blijkt het heel eenvoudig om als infiltrant via een makkelijke list de kleedkamer van een nationaal elftal binnen te geraken. Ook zijn frustraties tegenover de FIFA (tevens organisator van het WK) steekt hij niet onder stoelen of banken. De machtige organisatie mag dan wel ingeschreven staan als
non-profitorganisatie, maar scharrelt jaarlijks wel een inkomen van een miljard dollar bijeen.
Veel aandacht gaat uit naar de exponentiële economische groei van Azië, met China in detail. Daar is gokken op sport eigenlijk verboden, maar gezien de onvoorstelbaar grote bedragen die bij iedere wedstrijd gemoeid gaan, lijkt het de manier bij uitstek om degoutant rijk te worden. Bovendien houd je als Aziatisch gokkantoor enkel het hoofd boven water door zelf omkopers in dienst te nemen. De illegale gokmarkt is er een die constant evolueert, want hoe fijn de FIFA zijn klopjacht ook afstelt via dure systemen om matchfixing te achterhalen, oplichters weten er altijd wel onderuit te komen. Een wedstrijd opkopen zou kinderspel zijn. Sterker nog: voetbalbonden van minder gegoede landen vragen niets liever dan dat je interlands komt vervalsen – geld is en blijft het enige wat telt. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is mogelijk. Zo kun je zelfs geld inzetten op wedstrijden die nooit gespeeld zullen worden en raken belangrijke spelers voor de wedstrijd door geweld geblesseerd. The sky is not the limit.
Naast de verschillende mechanismen geeft Duister spel veel details vrij over de werking van gokkantoren. De ingewikkelde structuren worden eenvoudig en boeiend uitgelegd. Helaas blijft het bij een doorlopende tekst zonder beeldmateriaal. Voor voetbalfanaten die niet meteen boekenwurmen zijn had het dus iets laagdrempeliger gekund. In zijn schrijfwijze blijkt Forrest wel te houden van de sensatie van verhalen onthullen. Bekende voetballers worden bij naam genoemd en constant wordt er gegoocheld met duizelingwekkende bedragen.
Boekgegevens
Brett Forrest, Duister spel, vertaling: Erik de Vries, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 3338 7 (€ 19,99)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2014.
