De term ‘urban explorer’ werd zowat uitgevonden door Henk van Rensbergen, Brusselse piloot naar vrolijke vakantiebestemmingen. Doorheen een kwarteeuw legde de fotograaf heel wat verstilde beelden vast van zijn vaak nachtelijke avonturen in verlaten domeinen. In Abandoned places zegeviert de vergane glorie van overwoekerde juweeltjes en apocalyptische taferelen, te betreden op eigen risico.
Wat laat de mensheid achter en waar neemt de wildernis het over? Dat is een vraag die je overvalt bij het bladeren doorheen dit prachtige fotoboekje. Het is confronterend te zien hoe vergankelijk pracht en praal kan zijn. De tristesse, maar evenzeer de schoonheid van het verval.
Als een inbreker
In zijn vrije tijd bezoekt Van Rensbergen private en openbare terreinen zoals verlaten fabrieken, theaterzalen, ziekenhuizen, hotels en pretparken. Van het sprookjesachtige Happiness Island in Japan, over Italiaanse villa’s, Franse oorlogsschepen en Amerikaanse kantoorgebouwen tot een mysterieus autokerkhof in de Waalse Ardennen en een communistisch monument in Bulgarije dat oogt als alien spaceship op een bergtop.
Stuk voor stuk spookplekken waar de tijd bleef stilstaan. Alsof men in allerijl vertrokken is en nooit meer terugkwam. Omwille van natuurkrachten, economische of gezondheidsredenen? Een duiding bij de functie van het gebouw, de teloorgang en/of een kort verslag van zijn schattenzoektocht ontbreekt niet, maar laat ook voldoende aan de verbeelding over.
Als een inbreker legde Van Rensbergen de verborgen parels vast, dan wel zonder iets mee te nemen of sporen na te laten. Van die ethische code maakt hij terecht een punt. Zijn hobby is ook best wel levensgevaarlijk te noemen. Veelal illegaal betrad hij de leegstaande panden, met risico voor instorting.
Desolate koolmijnen
Volgens de regels van de kunst benut hij alle licht met een lange sluitertijd bij valavond en vaak prachtig strijklicht. De zwart-witte industriële foto’s uit zijn beginperiode doen denken aan Stephan Vanfleterens locatiefotografie. Van Rensbergen weet net zo goed die verstilde sfeer van bijvoorbeeld desolate koolmijnen nabij Charleroi weer te geven. Prettig om een evolutie in thema en aanpak waar te nemen doorheen zijn carrière.
Na drie delen verscheen in 2014 reeds een gelijknamige bloemlezing, waarvan dit een selectie in zakformaat is, met ingekorte, amper herschreven anekdotes en enkele ongepubliceerde beelden. Of dit naar een commerciële zet ruikt of niet, willen we in het midden laten. Het kan evengoed gelden als afronding van een hoofdstuk. En dat is pas jammerlijk te noemen, maar soms is het goed om zaken over te laten aan de eeuwigheid.
Boekgegevens
Henk van Rensbergen, Abandoned places, Uitgeverij Lannoo, 160 pagina’s, ISBN 9789401434775 (€15,99)
