Uitgeverij HetMoet is gevestigd op een historisch zeilschip uit 1927 en ligt in de Amsterdamse museumhaven aan het Oosterdok. In de zomer varen ze uit en brengen ze boeken en evenementen met poëzie aan de man. Reden voor de Boekenkrant om een kijkje te nemen bij de enige varende uitgeverij van Nederland.
Door Mireille Bregman
HetMoet is in 2019 opgericht door Elte Rauch, die omringd door het tot nu toe opgebouwde fonds, me op het schip graag vertelt over de weg naar deze uitgeverij. Ze heeft lang als assistent van een bekende schrijver gewerkt. ‘Toen hij 85 werd, heb ik een bloemlezing voor hem gemaakt met allerlei teksten en tekeningen. Dat heb ik zelf uitgegeven, omdat het de boekhandel in moest! Daarbij speelde ik al langer met het idee een uitgeverij te beginnen, maar waar moet je beginnen? Zo ben ik proefondervindelijk het boekenvak ingerold.’ Elte is dol op boeken, ze leest haar hele leven al; ook in het Engels en Frans. Toch ziet ze ook dat er maandelijks heel veel boeken verschijnen. ‘Het is een commerciële markt. Ik wil boeken de wereld in sturen om de kunst van het maken van boeken, niet vanwege een mogelijk commercieel succes. Mijn vader was grafisch ontwerper en drukker, dus ik ben opgegroeid met het vak. De drukker voor HetMoet ken ik ook al heel lang. Hij is een van de laatste personen die nog met een Heidelberg drukpers werkt. Als je die ruimte binnenloopt, word je al nostalgisch bij de geur van inkt en fixeermiddel.
‘Er gaat gerust twintig uur per dag in dit werk zitten. Dat vind ik niet erg, ik doe alles in de bedrijfsvoering zelf. Een boek maken doe je echter niet alleen, daarvoor werk ik samen met een team van vormgevers, vertalers, illustratoren, redacteuren. Wat ik belangrijk vind, is dat iedereen die met passie aan een uitgave werkt ook de aandacht krijgt die hij of zij verdient. Dus daarom nodig ik een illustrator die alleen thuis zit ook eens uit op de boot of gaan we samen schilderijen kijken in het Cobramuseum.’
Literatuur van levensbelang
Het fonds van HetMoet bestaat uit literaire non-fictie, fictie en poëzie, alles met een zekere urgentie. Waarom moet het (nu)? Op het logo zie je niet voor niets een mammoet die zich uit een kader beukt: het laat de stuwende kracht van literatuur zien.
Na de eerste uitgave werd Elte helaas erg ziek, met intensieve behandelingen tot gevolg. ‘Een keer zag ik op televisie een reclame voor een breedbeeld-tv van € 5.000, precies het bedrag dat ik op mijn spaarrekening had. Op dat moment dacht ik: als mensen voor zoveel geld een tv willen kopen, kan ik daarvan ook een boek maken! Daarna heb ik de bloemlezing van Henriëtte Roland Holst gemaakt, samen met Simon Mulder van Stichting Feest der Poëzie. Literatuur is in die periode voor mij letterlijk van levensbelang geweest. De bloemlezing bevat gedichten en is aangevuld met een biografie, autobiografische aantekeningen en illustraties. We hebben toen een evenement georganiseerd, want in 2019 was ze 150 jaar geleden geboren. Dit was de start van een serie ambachtelijk handgebonden biografische bloemlezingen met handgeschept papier en de daaropvolgende Singersteek Serie!’
Toekomstplannen
Samen met Simon Mulder van Stichting Feest der Poëzie organiseert HetMoet evenementen rond sommige uitgaven. De stichting is in 2008 gestart als podium voor dichters die hun werk wilden voordragen en is uitgegroeid tot een platform voor historische letterkunde in vele belevingsvormen. Film, theater, voordrachten op historische locaties, niets is hen te gek om poëzie en historie toegankelijk te maken. Neem het Festijn van Tachtig, een driedaags festival over de Tachtigers. De bezoeker werd volledig ondergedompeld in de wereld van onder meer Albert Verwey, compleet met kleding, drankjes (er werd speciaal een biertje geproduceerd naar recept van Lodewijk van Deyssel) en een historisch menu. 2 t/m 5 september a.s. organiseert Feest der Poëzie het Art Nouveau Festijn in Den Haag, waar de HetMoet-uitgave Glanzende geheimenis over de dichter P.C. Boutens centraal staat. HetMoet kijkt uit naar de nazomer, wanneer er weer gevaren wordt. Met de platbodem kunnen ze natuurlijk niet overal heen, maar Zeeland staat zeker op de planning.
In het najaar en de winter van 2022, staan er meerdere publicaties op de rol, waaronder Toekomstmuziek van de Duitse dr. Artur Jaschke en de jubileumuitgave van het NIAS, Thuis – een bloemlezing over verbondenheid, dat onder meer in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds, plaatsen voor ‘writers in residence’ verzorgt. Er is zelfs zoveel te doen dat er nu voor het eerst noodzaak is voor een extra medewerker.
In de zomer van 2022 organiseert Elte i.s.m. Vrijbuiterzeilen voor het eerst de zeilschrijfzomercursus, in Zeeland, voor beginnende schrijvers en mensen die schrijf-technisch vastlopen. Met je kop in de wind samen schrijven en een literaire vaartocht maken. Het eindpunt is de Dordrechtse boekenmarkt.
Maar eerst de najaarsborrel aan boord! Waar iedereen elkaar ontmoet, bij HetMoet. Een boek maak je nu eenmaal altijd samen.
Op de hoogte blijven van de uitgaven en komende evenementen? Kijk op www.uitgeverijhetmoet.nl en www.feestderpoezie.nl.
