Aan dictators hebben we ook in deze tijd geen gebrek. De titel van het boek Dictator refereert echter aan een reeds lang overleden alleenheerser: Julius Caesar. Door de ogen van de Romeinse politicus en redenaar Cicero maken we de val van het Romeinse rijk, de moord op Caesar en nog veel meer legendarische geschiedenisfeiten mee.
Robbert Harris heeft met Dictator, na Imperium en Lustrum, zijn trilogie over Cicero voltooid. In dit derde deel leeft Cicero eerst in ballingschap, maar vecht hij zich langzaam terug naar de politieke top van het Romeinse rijk. Het leven van Cicero wordt beschreven door zijn slaaf Tiro.
Dictator zuigt je de oudheid in met de precieze beschrijvingen van Rome en de bewaard gebleven correspondentie tussen Cicero en zijn collega’s, vrienden en familie. Je maakt kennis met de belangrijkste politieke spelers van het Romeinse rijk, duikt onder in het duistere politieke gekonkel en leert over de toenmalige normen en waarden. Zo waren de Romeinen zeker niet zachtzinnig. Voor gruwelijke praktijken als handen afhakken, onthoofden en hoofden op spiezen plaatsen deinsden ze zeker niet terug. Over de moord op Caesar lezen we: ‘Toen hun werk erop zat, trokken de moordenaars zich terug van wat een ogenblik geleden nog het kloppend hart van het rijk geweest was en nu niet meer dan een stuk gehavend vlees. Hun handen dropen van het bloed. Ze hieven hun besmeurde dolken omhoog…’
Hoewel er spanning in het boek zit, gebeurt er ook regelmatig pagina’s lang niet veel. Ook zijn de schuldigen van de vele misdaden in het boek altijd gelijk bekend, waardoor er niet veel te raden valt. Over de benaming ‘literaire thriller’ – die uitgeverij Cargo aan dit boek gegeven heeft – valt dan ook te twisten. Volgens auteur Harris zelf klopt die beschrijving wel. ‘Op het moment dat je schrijft over plots, samenzweringen, opkomst en ondergang van politici, wordt het een thriller’, aldus Harris in een interview met Vrij Nederland.
Dictator is met name aan te raden voor lezers met een voorliefde voor en/of kennis van de oudheid. De geschiedenis speelt een hoofdrol in dit boek en bovendien wordt gedurende het verhaal kwistig met allerlei begrippen en benamingen uit de oudheid gestrooid. Achterin staat wel een verklarende woordenlijst, maar toch ving ik soms bot als ik bepaalde woorden wilde opzoeken.
Een boek met een handleiding, thriller of niet: Dictator is het waard om te lezen. Je begrijpt de samenleving van nu beter door de oudheid te leren kennen. Onze huidige politiek begon toen en is volgens velen dan wel minder gruwelijk, maar grotendeels onveranderd.
Boekgegevens
Robert Harris, Dictator, vertaling: Thijs van Nimwegen en Arjaan van Nimwegen, Uitgeverij Cargo, ISBN 978 90 234 9563 5 (€ 22,90)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2015
