Wat is het voordeel van een 3D-printer? Hoe verbeter je een windmolen? En hoe kunnen we het beste onze spijkerbroeken verven? Volgens De bionische vogel hoeven we slechts het vogelrijk te bestuderen om antwoorden te vinden op al deze vragen, en meer.
Door Marcel Vormeer
Volgens Annemarit van Broekhoven, industrieel ontwerper van beroep, kunnen we het leven op aarde een stuk duurzamer en efficiënter maken. Het enige dat we hiervoor moeten doen, is goed opletten in de natuur, waar dieren en planten al heel lang het goede voorbeeld geven. Van sterke maar lichtgewicht structuren tot geavanceerde thermostaten, alles is er terug te vinden. In De bionische vogel verkennen we hierbij met name het vogelrijk, en zien we welke vernuftige trucjes we van onze gevleugelde vrienden kunnen afkijken voor gebruik in moderne technologische ontwikkelingen.
Als er één ding duidelijk wordt bij het lezen van dit boek, dan is het wel hoe ver we als mens van de natuur af zijn komen te staan, en hoe onze manier van leven vaak tegengesteld is aan die van de natuur. Met als gevolg dat onze huidige levensstijl leidt tot een onhoudbare situatie in de toekomst. Maar, daartegenover staat het boek vol met slimme tips, inspirerende weetjes en interessante vragen over hoe we het roer om kunnen gooien, en net als vogels misschien nog wel duizenden jaren voort kunnen blijven bestaan.
Zo vertelt de auteur in korte alinea’s over een veelvoud aan handige oplossingen die vogels gebruiken om bijvoorbeeld een nest te bouwen, warm te blijven of te navigeren. Door deze stapsgewijze opbouw vormt het boek een zeer behapbare, maar toch uitgebreide bron van kennis, waarbij ook regelmatig kort de basisprincipes uit de natuur- of scheikunde worden uitgelegd om de jonge lezer (12+) erbij te houden. Op deze lezers ligt dan ook de nadruk, met tal van sfeervolle illustraties die de oudere lezer niet zullen storen.
Niet alleen op technisch vlak kunnen we van de vogels leren. Kijk maar naar roofmijten, die de bloedluizen van spreeuwen opeten: ‘Een goede samenwerking kent een paar succesfactoren. Om te beginnen is er sprake van win-win: beide partijen hebben er voordeel van. De spreeuw heeft bijvoorbeeld een schoon nest en de roofmijt een gevulde buik. Daarnaast brengen beide partijen de ander iets wat hij of zij niet (voldoende) kan of heeft. (…) Door samen te werken vullen ze elkaar mooi aan.’
De bionische vogel laat zien waar we nog veel te leren hebben, hoe het beter kan, maar ook waar we al goed op weg zijn. En dit alles met vogels als het goede voorbeeld. Iedereen die geen bioloog is, zal verbaasd staan over de veelzijdigheid aan slimme snufjes die deze dieren onder hun veren hebben, en er staan genoeg tips in dit boek om de nieuwe generatie te inspireren voor een veelvoud aan duurzame uitvindingen. Wie eenmaal begint met lezen, zal dan ook in een mum van tijd door het hele boek zijn heengevlogen.
Annemarit van Broekhoven, De bionische vogel, illustraties: Margot Westerman, Uitgeverij KNNV, 191 pagina’s (€ 22,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
