‘Als je dood bent, is de kanker ook dood (…). Dan is er minimaal sprake van een gelijkspel.’ Zelfs in het laatste, postume, hoofdstuk van zijn hartverscheurende autobiografie Licht in de tunnel weet Marc de Hond al het leed tragikomisch te pareren.
Door Martijn van Bruggen
Op 19 december 2018 krijgt Marc de Hond (1977-2020) de diagnose blaaskanker. Het is niet zijn eerste tegenslag. Op driejarige leeftijd overlijdt zijn moeder aan borstkanker, in 2002 krijgt hij een dwarslaesie na een operatie aan ruggenmergkanker en sindsdien kwakkelt hij met zijn gezondheid. Daar laat hij zich niet door tegenhouden. Als rolstoelbasketballer, motivational speakeren theatermaker wordt hij geroemd om zijn onuitputtelijke optimisme. ‘Wacht niet tot het licht aan het einde van de tunnel, maar hang zelf de lampjes op’, is dan ook zijn levensmotto.
Als De Hond wordt medegedeeld dat hij blaaskanker heeft, besluit hij over het komende traject een dagboek te schrijven, genaamd Licht in de tunnel. De afloop van het dagboek is nog ongewis. Het liefst wacht hij tot een verhaal in zijn geheel af is, en schrijft hij het daarna pas op. Maar, noteert hij, hij kent geen enkel boek dat postuum geschreven is. Het zal niet de laatste keer zijn dat je je vertwijfeld afvraagt of je moet lachen of huilen. De Honds galgenhumor is soms hilarisch, vaker nog ‘ongemarcelijk’ zoals zijn schoonfamilie het omschrijft. Dat je als lezer wél weet hoe dit verhaal zal eindigen, maakt het extra pijnlijk. Als De Hond tweeëneenhalve maand voor zijn overlijden schrijft het moeilijk te vinden positief te blijven, wetende ‘dat dit misschien mijn laatste jaren zijn’ is het lastig doorlezen. Gelukkig bestaat het boek uit kleine dagboekfragmenten of herinneringen, waardoor je het makkelijk even kan wegleggen.
Pagina na pagina lees je hoe De Hond naar het ziekenhuis moet voor een behandeling aan wéér een kwaal, hoe zijn optimisme langzaam verdwijnt. Doorligplek aan de ene kant van zijn heup? Een paar weken later aan de andere kant. Bacterie erbij. Waarom hij? ‘Waarom ik niet?’ pareert De Hond nuchter. Als er iemand is die goed met het leed om kan gaan, is hij het. Beseffend dat hij vroeg of laat zal sterven, dat hij zijn twee jonge kinderen niet zal zien opgroeien, besluit hij zoveel mogelijk beeld, brieven en interviews na te laten, zodat zijn kinderen hem toch kunnen leren kennen als ze dat willen. Dit boek behoort daartoe en is niet alleen voor hen een monumentale nalatenschap.
Gelukkig hing Marc de Hond, rasoptimist, theatermaker, vader, echtgenoot en een inspiratiebron voor eenieder, lampjes in de tunnel op. Want het einde van de tunnel bleek op 3 juni 2020 aardedonker te zijn.
Boekgegevens
Marc de Hond, Licht in de tunnel, A.W. Bruna Uitgevers, 248 pagina’s (€ 20,99)
