‘We wilden behandeld worden als de mannen op het werk, om dezelfde reden dat mensen smartphones kochten: het maakte het leven gemakkelijker.’ Dit citaat geeft een goed beeld van de eerste roman van Chandler Baker; zowel qua inhoud als qua schrijfstijl.
Door Renske van der Wal
Fluisternetwerk gaat over drie vriendinnen die op de juridische afdeling van Truviv werken, een groot sportkledingmerk in Dallas. Het is een wereld die de auteur door en door kent, want zelf is ze ook bedrijfsjurist. Beschrijvingen van de levens van de afzonderlijke vrouwen wisselt ze af met stukken zoals bovengenoemd citaat, verteld vanuit een ‘we-perspectief’ dat de visie van de drie vriendinnen tezamen lijkt te verwoorden of zelfs van ‘de vrouw’ in het algemeen. Een bijzondere insteek, die bovendien van lef getuigt gezien de verhitte discussies rondom de beweging #metoo.
De drie hoofdpersonages uit Bakers roman zijn succesvol, maar worstelen allemaal met het gegeven dat er voor vrouwen andere, strengere eisen gelden dan voor mannen in topposities. Ze merken bijvoorbeeld dat het als man prima is om te zeggen dat je een dag vrij neemt om te gaan vissen met je zoontje, terwijl je als vrouw beter kunt verzwijgen dat je een extra lange lunchpauze hebt genomen om je kind mee naar de huisarts te nemen. Deze rake bevindingen maken Fluisternetwerk tot een originele roman, waarin feministisch georiënteerde sociale psychologie door een vermakelijk verhaal wordt geweven.
Het thema dat centraal staat is seksueel overschrijdend gedrag. Het begint allemaal met de SKUD- lijst, wat staat voor Stop Klootzakken Uit Dallas. Op deze door vrouwelijke werknemers samengestelde lijst staan mannen die zich ongepast hebben gedragen op de werkvloer. Een van de drie vriendinnen besluit hun leidinggevende toe te voegen. Dat heeft te maken met de manier waarop hij hun nieuwe vrouwelijke collega ‘verwelkomt’. Het verleden van de drie hoofdpersonen doet hen besluiten om hem niet langer zijn gang te laten gaan. Het bedrijf staat op zijn kop wanneer de man plots overlijdt. Was het zelfmoord of waren er anderen bij betrokken? Baker weet de lezer blijvend te boeien door flarden uit het verhoor van de verdachten te doseren door het verhaal.
Dit alles zou kunnen klinken als een erg serieus boek, maar er zit juist veel humor in, al zal het niet ieders type humor zijn. Het kan wat flauw aandoen als er wordt beschreven hoe de aanblik van een nieuw paar schoenen bijna een orgasme tot gevolg heeft. Of neem het volgende citaat: ‘Ik ben aan het nadenken,’ zei ze. ‘Je kunt het alleen niet zien omdat ik ervoor heb gekozen mijn gezicht te vergiftigen als gevolg van de oneerlijke schoonheidsmaatstaven van de maatschappij.’ Door dergelijke uitspraken voel ik me niet altijd aangesproken als de auteur van ‘we’ spreekt. Toch is het knap dat Baker feministische thema’s op deze manier bespreekbaar maakt en wat luchtigheid creëert.
Boekgegevens
Chandler Baker, Fluisternetwerk, vertaling: Marike Groot en Sander Brink, GrootenBrink Vertalingen, A. W. Bruna Uitgevers, 429 pagina’s (€ 17,99)
