In zijn debuut Het achtste boek etaleert de Britse schrijver Alex Pavesi zijn liefde voor zowel de wiskunde als het moordmysterie. Aan de hand van een raamvertelling dompelt hij zijn publiek onder in een aantal klassieke detectiveverhalen teneinde een groter raadsel op te lossen.
Door Katy Hurkmans
Grant McAllister woont afgezonderd op een eiland. Hij krijgt bezoek van de ambitieuze redacteur Julia. Zij wil de bundel The White Murders die Grant ruim dertig jaar geleden schreef heruitgeven. Tijdens de gesprekken die ze met elkaar hebben, wijst Julia de schrijver steeds op inconsistenties in de verhalen en laat Grant duidelijk blijken dat hij liever niet over zijn verleden praat.
In Het achtste boek worden de gesprekken tussen Julia en Grant afgewisseld met de verhalen uit The White Murders. Die spelen zich af in de jaren dertig, de zogenoemde Golden Age voor detectiveverhalen. In die periode werd er veel zorg en aandacht besteed aan de opbouw en de setting van de klassieke detectiveverhalen. Er werden zelfs regels voor opgesteld door auteurs als W.H. Auden en Jorge Luis Borges. Dat laatste is precies wat personage Grant McAllister, een professor wiskunde, ook heeft gedaan. Hij berekende de verschillende mogelijkheden en leidde daaruit regels af voor de verschillende types moordmysteries. Daarna goot hij die in zeven perfecte verhalen.
Het eerste van die verhalen wordt op de beginpagina’s meteen losgelaten op de lezer. ‘De twee verdachten zaten op niet bij elkaar passende stoelen in de witte, nagenoeg steriele lounge te wachten tot er iets gebeurde.’ Helaas werkt dit minder goed dan auteur Alex Pavesi voor ogen moet hebben gehad. Dat komt doordat het nogal oppervlakkig aanvoelt. Het is niet raadselachtig genoeg om indruk te maken. Het tweede verhaal is dat evenmin. Ze missen de kracht van een goede detective. De conversaties van Julia en Grant weten de eerste hoofdstukken evenmin echt te intrigeren. Gaandeweg worden de verhalen echter steviger en wint de plot aan kwaliteit. ‘Julia stopte met schrijven en maakte oogcontact. “Nou, omdat u er zelf over begint, er viel me iets op in dit verhaal. Laten we het een discrepantie noemen.”’
De manier waarop Het achtste boek is opgezet aan de hand van een raamvertelling is niet nieuw, maar creatief genoeg om de aandacht te trekken. Pavesi maakt gebruik van subtiele hints in de korte verhalen en een kleine dosis misleiding. Door zijn afstandelijke stijl en koele benadering van de gebeurtenissen duurt het even voor de auteur genoeg betrokkenheid bij de lezer weet te creëren om mee te gaan denken. Er worden, in tegenstelling tot de echte klassieke detectiveverhalen uit de Golden Age, te weinig reële aanwijzingen gegeven om zelf een theorie over het mysterie rond The White Murders te ontwikkelen. Alle echt belangrijke informatie wordt opgespaard tot het einde. Dat zorgt voor enkele mooie wendingen, maar is tegelijkertijd een gemiste kans.
Het achtste boek is een gelaagde thriller waarbij weinig prijs wordt gegeven. Moordslachtoffers vallen er in allerlei settingen en op de meest gevarieerde wijzen. Julia en Grant draaien intussen op Agatha Christie-achtige wijze om de waarheid heen. Pavesi schreef geen sensationeel, wel een complex en intelligent verhaal met een moderne twist voor liefhebbers van het genre.
Alex Pavesi, Het achtste boek, Uitgeverij de Fontein, 320 pagina’s (€ 20,00)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2021.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
