Eind mei verscheen het tweede boek van Samantha Stroombergen: Zij die zwijgt. Het is het spannende vervolgop De witte kamer, het thrillerdebuut waarmee ze vorig jaar als jongste auteur ooit de Gouden Strop won. ‘Ik was al heel erg verbaasd dat ik de shortlist had gehaald. Ik was toen nog een twintiger én vrouw, statistisch gezien had ik heel weinig kans om te winnen, en toen won ik ineens!’
Door Famke Prins
Als winnaar kreeg Stroombergen in één keer veel meer naamsbekendheid. Ik vroeg haar of dat stiekem niet ook een beetje eng is: ‘Dat is het zeker, je krijgt véél meer reacties op je boek, en dus ook negatieve geluiden. Maar dat is prima en hoort bij het schrijverschap. Als je met je hoofd boven het maaiveld uitsteekt krijg je nou eenmaal reacties, dat zie ik alleen maar als compliment.’
Boekenwurm
Haar schrijversdroom begon al vroeg, toen ze ongeveer acht jaar was. Daarvoor wilde ze graag striptekenaar worden, waarbij ze zelf de verhalen bedacht. Stroombergen: ‘In die tijd kwam Harry Potteruit, en daardoor dacht ik: dat wil ik ook!’ In zekere zin is dat ook gebeurd. In groep 8 won ze een verhalenwedstrijd van kinderzender FoxKids en verscheen haar verhaal over een vampierschool in een bundel die bij de Bruna te koop was. ‘Mijn leraren zeiden in groep 8 tegen me: “De kans dat je je brood kan verdienen met schrijven is héél klein.” Ondanks dat ben ik altijd veel blijven schrijven, maar het bleef bij korte verhalen. Tot ik stage ging lopen bij het Openbaar Ministerie en boeken ging recenseren voor Hebban: die combinatie maakte dat ik het weer ging proberen.’
Naast schrijven hield Stroombergen van jongs af aan ook al erg van lezen. ‘Vroeger zat ik altijd achter in de klas te lezen en hoorde ik het niet eens als iemand iets tegen me zei. Op mijn rapport op de basisschool stond met dikke letters: een echte boekenwurm. Leraren namen op een gegeven moment maar boeken van thuis mee, omdat ik alles uit de boekenkasten op school al had gelezen.’
Schietles
‘Ideeën komen bij mij vanzelf,’ vertelt de jonge schrijfster. ‘Ik merk dat ik inspiratie haal uit bepaalde thema’s die nu veel besproken worden, issues die spelen in de actualiteit.’ Stroombergen doet zowel direct als indirect research voor haar boeken. Voor De witte kamer is ze naar een politieteam voor Grootschalige Opsporing geweest. Ze vroeg aan de hoofdrechercheur hoe hij het plaats delict zou doorlopen en hoe het team er dan uit zou zien. Voor Zij die zwijgtheeft ze een patholoog-anatoom en verschillende dokters benaderd. ‘Ik heb ook een schietles gevolgd waarbij je mocht schieten met een pistool, een geweer en een revolver. Daar heb ik kunnen ervaren hoe dat voelt, hoe het ruikt. Dat heb ik bijvoorbeeld gebruikt voor mijn volgende boek.’
Rechercheur Léon onderzoekt samen met zijn nichtje Hanna, studente criminologie in Leiden, de plaats delict: de bekende YouTuber Ceyda Yilmaz is dood aangetroffen in haar eigen huis. ‘Léon is een vrij normale man, hij is getrouwd en heeft een goede band met zijn nichtje Hannah. Dat heb ik expres gedaan. Wat je in thrillers vaak ziet is dat de mannelijke rechercheur een boze ex heeft, of een ingewikkelde relatie met zijn dochter. Als je bij de recherche zit kan je ook een normale familieband hebben!’
Stroombergen vindt een beetje houvast tijdens het schrijven fijn. ‘Eerst denk ik het skelet uit: per hoofdstuk schrijf ik op wat er gaat gebeuren. Maar tijdens het schrijven gooi ik het toch vaak om, omdat de personages weer een andere kant op gaan. Er is geen standaard manier hoe je het beste een boek kunt schrijven.’ De keus voor Leiden, waar de auteur zelf gestudeerd heeft, stond algauw vast. ‘Ik wilde een studente in de hoofdrol, dus zocht ik naar een studentenstad. Amsterdam vind ik te groot, te massaal. Ik wilde meer dat dorpsgevoel.’
Social mediagedrag
Of de auteur iets mee wil geven aan haar lezers? ‘Ik vind het mooi als mensen naar aanleiding van mijn boek gaan nadenken over bepaalde thema’s. Als lezer vind ik het zelf ook fijn als ik iets leer. Wat zou ik in een bepaalde situatie doen?’ Zo speelt de digitale wereld in Zij die zwijgteen behoorlijk grote rol. Stroombergen: ‘Ik zou het fijn vinden als mensen gaan nadenken over hun gedrag op social media: ben ik zelf iemand die gelijk zijn of haar mening op Facebook of Twitter plaatst, terwijl nog niet eens duidelijk is wat er aan de hand is en wat de feiten zijn? Verder vind ik het allerbelangrijkste dat mensen plezier beleven aan mijn boek. Even weg zijn van de zorgen van alledag.’
Stroombergen heeft in de tussentijd niet stilgezeten: haar volgende boek ligt al klaar! Dit zal het derde en tevens laatste deel zijn over het Leidse rechercheurs-duo Hannah en Léon. Wat ze daarna gaat schrijven weet ze nog niet, maar ze zou weleens een uitstapje willen maken naar een historische roman. Ik ben alvast benieuwd!
Boekgegevens
Samantha Stroombergen, Zij die zwijgt, Uitgeverij Boekerij, 352 pagina’s (€ 20,00)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2020.
