De zomervakantie is de perfecte periode voor dikke pillen die je meevoeren naar andere werelden. De stilte van de witte stad is zo’n boek: een fijne mix van spanning, geschiedenis, cultuur, mysterie én het eerste deel van een trilogie.
Door Pauline Speetjens
In het eerste deel vande driedelige, Spaanse serie van schrijfster Eva García Sáenz de Urturi maken we kennis met de beroemde en geliefde archeoloog Tasio Ortiz de Zarate, die twintig jaar geleden werd veroordeeld voor een aantal bizarre moorden in Vitoria, de hoofdstad van de Spaanse provincie Alava. Een paar weken voor zijn vrijlating wordt de stad opnieuw opgestrikt door een aantal bijzondere moorden. In de Oude Kathedraal worden de twee naakte lichamen aangetroffen van een jong stel, elk met hun hand op de wang van de ander en omgekomen door bijensteken in hun keel. Niet veel later worden er in het historische monument La Casa del Cordon nog twee lijken in identieke positie en met dezelfde doodsoorzaak gevonden.
De hulp van de jonge inspecteur Unai Lopez de Ayala, bijgenaamd Kraken, wordt ingeroepen om de misdaden op te lossen. Als profiler is hij gespecialiseerd in daderprofilering en probeert hij inzicht te krijgen in de gedachtegang van een dader. Samen met zijn partner en inspecteur bij de strafrechtelijke opsporingsdienst Estibaliz Ruiz de Gauna, hanteert hij een geheel eigen methode, die niet overal op steun kan rekenen. Het naleven van de voorschriften is niet hun sterkste kant. Maar het belangrijkst is dat Unai en Estibaliz samen antwoord krijgen op de vraag: Hoe kan de geschiedenis zich herhalen als de veroordeelde moordenaar nog steeds achter de tralies zit?
Oog voor detail
De stilte van de witte stad bestaat uit twee verhaallijnen, waarvan de een zich afspeelt in 1970 en de ander in 2016. Ze wisselen elkaar regelmatig af en vormen samen één geheel, dat zorgvuldig en met oog voor detail is opgebouwd. Met uitvoerige beschrijvingen van de stad en haar historische bouwwerken weet Urturi de omgeving tot leven te wekken. Je waant je in de oude middeleeuwse straten, waar je ‘de dronkenlappen die probeerden te flirten met de straatverlichting’ ziet en je maakt in gedachten een prachtige roadtrip door het Spaanse Baskenland. Het kost wat moeite om in het verhaal te komen door de vele plaatsnamen, de uitgebreide introductie van de karakters en de aaneenschakeling van hoofd- en bijzinnen. Toch past deze manier van vertellen goed bij het verhaal. Zo draagt het behoud van Spaanse woorden als eguzkilores (zilverdistels), tortillas manchadas (aardappelomelet) en burulleros (stoffenwevers) bij aan de sfeer en houden dit soort details de aandacht goed vast.
Ook de hoofdpersonages Unai en Estibaliz worden levendig beschreven en weten te boeien. Er is een fijne chemie voelbaar tussen de eigenwijze profiler en de koppige inspecteur, die door hun vele dialogen steeds meer over zichzelf prijsgeven. Unai draagt een persoonlijk verdriet met zich mee, wat het voor hem soms moeilijk maakt om afstand tot de zaak te bewaren. Hij maakt je deelgenoot van zijn gedachten als hij ‘de kracht vervloekt van een enkel brein om het leven te veranderen van zoveel mensen die niets met zijn motieven te maken hadden’, wat zowel op zijn eigen situatie als op het moordonderzoek van toepassing is.
Op het verkeerde been
Urturi laat vanaf de tweede helft van het boek zien dat ze niet alleen goed kan vertellen, maar ook talent heeft voor het thrillergenre. Zo zet ze je regelmatig op het verkeerde been en verrast ze je met onverwachte plotwendingen. De geoefende thrillerlezer zal naarmate het verhaal vordert denken te weten wie de moordenaar is, maar dan deelt de schrijfster haar troefkaart uit. Op ingenieuze wijze laat ze de twee verhaallijnen samensmelten en de opgebouwde spanning tot uitbarsting komen in een bijzonder onverwachte plottwist. De stilte van de witte stad is geen misdaadverhaal met bloederige taferelen, maar een thriller waarbij de nadruk ligt op de ontwikkeling van de karakters en waarin de psychologie belangrijker is dan geweld. Als lezer is het daarom moeilijk om aan het einde afscheid te moeten nemen van het eigengereide duo Unai en Estibaliz, maar gelukkig verschijnt dit najaar alweer het tweede deel van deze veelbelovende trilogie.
Boekgegevens
E. Garcia Saenz de Urturi, De stilte van de witte stad, vertaling: Elvira Veenings, Uitgeverij A.W. Bruna, 486 pagina’s (€ 15,00)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2019.