Dat je maar weinig woorden nodig hebt om een groots verhaal te vertellen bewijst Iris Wolff met haar juweeltje De onscherpte van de wereld. Een verhaal over dromen, melancholie en hoop. In dit boek volg je vier generaties van een Roemeense familie met op de achtergrond een uiteenvallende Sovjet-Unie. Subtiel, ingetogen en betoverend.
Door Peter Koelewijn
Iris Wolff is een Roemeense auteur woonachtig in Duitsland. Haar boek De onscherpte van de wereld werd genomineerd voor verschillende Duitse literatuurprijzen, waaronder de Deutscher Buchpreis van 2020. In deze roman gaat ze terug naar de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Je volgt een predikant, zijn gezin en familie in het Banaat. Dat is een streek op de grens van Servië en Roemenië waar de mensen een eenvoudig leven leiden. Spil in het verhaal is Samuel, de knappe maar zwijgzame zoon van dominee Hannes en zijn vrouw Florentine. Elk van de zeven hoofdstukken richt zich op een lid van de familie of iemand die daar dichtbij staat. Zo leef je mee met zijn of haar dromen, verlangens en zorgen. Een moeder die zich niet begrepen voelt. Een dominee die geremd wordt door zijn beroep en de sociale controle. Een oma die verlangt naar een tijd die allang verloren is gegaan en er misschien nooit is geweest. Uiteindelijk draait het allemaal om Samuel, die weliswaar geen eigen hoofdstuk heeft, maar door de ogen van al die andere personages tot leven komt.
Meanderende zinnen loodsen je door het verhaal. Dat is in het begin even wennen, want in enkele regels tekst vlieg je zo een paar jaar door de tijd en weer terug. Het doet denken aan de stream of conciousness-stijl van onder andere Virginia Woolf. Net als haar Engelse naamgenoot gebruikt Iris Wolff prachtige zinnen die soms poëtisch aanvoelen. ‘Stana zag in de handspiegel de tranen in haar moeders ogen. Maar niet één ervan rolde over haar wangen. Malva’s ogen waren als de regenton in de tuin, boordevol en toch in staat, ook na hevige regenval, niet over te lopen.’
Neem dan ook vooral de tijd met dit boek. Het heeft iets meer dan tweehonderd pagina’s, waardoor je geneigd bent om er snel doorheen te gaan, maar leg het boek na elk hoofdstuk naast je neer. Laat de zinnen en personages op je inwerken, dat is het meer dan waard.
De onscherpte van de wereld is een prachtig geschreven boek waar de zinnen als penseelstreken op het papier staan. Ontdek de wereld van Hannes, Florentine en Samuel. Beetje bij beetje vormen hun losstaande verhalen een geheel, totdat je uiteindelijk een panorama voor je ziet dat vier generaties omslaat.
Iris Wolf, De onscherpte van de Wereld, vertaling: Chiara Tissen, Uitgeverij Signatuur, 211 pagina’s (€ 21,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2021.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
