Een auto rijdt op de weg te midden van een bos vol uitbundige, groene bomen. Stoppen doet de auto echter pas als hij bij een huis aankomt. De mensen in de auto stappen uit en gaan meteen naar binnen, behalve een meisje. Zij blijft even staan voordat ze naar binnen gaat, en kijkt twijfelend naar de natuur. Zij heeft echter niet de hoofdrol in het prentenboek Naar buiten van Deborah Underwood en Cindy Derby, dat is Buiten zelf.
Door Marcella de Wolf
‘Ooitwaren wij deel van Buiten en was Buiten met ons. Er kwam niets tussen ons in.’, begint dit bijzondere prentenboek van Deborah Underwood. Hoewel een jong meisje het enige personage in dit boek is met een gezicht, is de hoofdrol eigenlijk niet voor haar weggelegd. Buiten lijkt in dit verhaal namelijk een eigen entiteit geworden die het naamloze meisje verleidt om naar buiten te komen nu ze binnen zit. Zelfs al zit ze met haar rug naar Buiten toe, wordt ze nog verrast door de zonsondergang die speelt met de schaduwen in huis, ziet ze een lieveheersbeestje dat naar binnen is gevlogen en zit een slakje brutaal op de boerenkool.
Om Buiten als personage een eigen persoonlijkheid te geven, hanteert de tekst van Underwood een fijne speelsheid. Buiten roept, speelt en zingt; ‘getjilp en geritsel en gerikketik op het dak’. Dezelfde speelsheid wordt gereflecteerd in de prachtige aquarellen van illustrator Cindy Derby. Kleurrijke illustraties waarin niet alleen de heldere kleuren van Buiten tot uiting komen op de pagina, maar ook de wonderen van de natuur benadrukt worden door een spel met perspectief. Een spel waarin de lezer zich op enkele pagina’s in het huis van het meisje bevindt en de natuur op afstand wordt gezien, maar op andere momenten ook midden in de natuur staat. Vanuit het oogpunt van een kleine mier tussen de oranje, rode bloemen die boven hem uittorenen of als getuige van een vlinder die net uit zijn cocon kruipt.
Maar, herinnert Naar buiten de lezer, zelfs binnen is buiten nooit ver weg is. Hoewel een gedeelte van dit boek binnen afspeelt, duikt er altijd een klein stukje Buiten op in de hoeken van de bladzijdes. Soms door het raam, maar vaak ook in objecten. In de warme vacht van de poes en het water dat uit de kraan stroomt. ‘Buiten knuffelt ons met kleren, ooit bolletjes katoen. Het houdt ons overeind met houten stoelen, ooit bomen.’
Verwijzingen naar ‘wij’ en ‘ons’ in de tekst doen vermoeden dat het personage van Buiten meer mensen aanspreekt dan alleen de personages in het boek en ook buiten de bladzijdes reikt om de lezer aan te spreken. Hoe dit boek gelezen wordt zal daarom per (voor)leeservaring verschillen. Want is Naar buiten simpelweg een roep om meer om je heen te kijken en te beseffen wat Buiten voor jou betekent? Of probeert dit prentenboek een meer urgente boodschap over te brengen om de natuur en alles wat die voor ons doet niet uit het oog te verliezen? Het boek krijgt op die manier een haast filosofische uitwerking, over het belang van te blijven kijken en de kleine dingen te waarderen. Maar wat Naar buiten vooral toont is dat we de wereld moeten blijven zien zoals een kind dat doet, met ogen vol verwondering. Een plek waar alles schittert, zingt en speelt: ‘Buiten wacht… en wij komen eraan.’
Deborah Underwood, Naar buiten, illustraties: Cindy Derby, vertaling: Denise Bos, Uitgeverij Flamingo, 40 pagina’s (€ 14,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
